راهکارهای کاهش میزان نشت در سدهای خاکی و تاثیر آن بر افزایش ایمنی سد، مطالعه موردی: سد سیرجان

از زمان¬های بسیار دور بنای سدهای خاکی به منظور کنترل و ذخیره آب معمول بوده است. اما به علت امکانات محدود و عدم شناخت قوانین مکانیک خاک و هیدرولیک، ارتفاع سدها و بندهای خاکی از یک مقدار محدود بیشتر نمی¬شده است، هرچند از نظر وسعت و طول سد چنین محدودیتی وجود نداشته است. امروزه با پیشرفت علم مکانیک خاک و توسعه امکانات تکنولوژی و مطالعات دقیق¬تر توانسته¬اند سدهای خاکی را با ارتفاعات قابل ملاحظه احداث نمایند، بطوریکه در زمان حاضر از مرتفع¬ترین سدهای دنیا سدهای خاکی و پاره سنگی هستند. به علاوه زمین¬هایی را که سابقاً برای این منظور غیرمناسب تشخیص می¬دادند هم¬اکنون می¬توانند آن¬ها را برای زیربنای احداث سد خاکی آماده سازند. علی¬رغم این پیشرفت¬ها هنوز مشکل است که بتوان راه¬حل¬های ریاضی محکمی برای مسایل طراحی سدهای خاکی پیشنهاد نمود بدین منظور می توان از نرم افزارهای بر پایه ی اجزای محدود ، المان محدود و ... که بر پایه ی ریاضیات می باشد استفاده کرد، از آن جمله می توان به نرم افزار geostudio که مبتنی بر المان محدود می باشد نام برد. در این تحقیق به بررسی روش¬های کاهش نشت در سدهای خاکی پرداخته شده است برای این منظور به طور موردی سد سیرجان انتخاب گردید و تاثیر روش¬های مختلف کاهش نشت بر دبی عبوری از هسته رسی سد و فشار هد آب زیر سد مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده گردید که ضریب نفوذپذیری بهینه در طراحی هسته رسی این سد بین نفوذپذیری5-10 تا 7-10 متر بر ثانیه می باشد. یکی از روش¬های کاهش نشت از بدنه سدهای خاکی که می توان بعد از احداث سد استفاده کرد، پتوی بتنی و رسی می باشد، با کاهش ضریب نفوذ¬پذیری پتوی آب بند دبی عبوری از هسته رسی کاهش می یابد، این کاهش در ضریب نفوذپذیری بین 6-10 تا 7-10 متر بر ثانیه با شتاب بیشتری کاهش می یابد.