اثر سطوح مختلف نیتروژن، کودهای زیستی و نانو نیتروژن بر عملکرد و کارآیی مصرف نیتروژن سویا ( merr.(glycine max (l.، رقم ویلیامز) در منطقه داراب استان فارس

استفاده از کودهای زیستی در کنار مصرف کودهای شیمیایی نیتروژنه می¬تواند نقش مهمّی در کاهش مصرف کودهای شیمیایی بدون اثر نامطلوب بر عملکرد کمی و کیفی سویا داشته باشد. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف نیتروژن، کودهای زیستی و نانو نیتروژن بر عملکرد و کارآیی مصرف نیتروژن سویا رقم ویلیامز، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در 3 تکرار در تابستان 1392، در شهرستان داراب استان فارس اجرا شد. عامل اصلی شامل نیتروژن در سه سطح (0، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) و عامل فرعی در چهار سطح (ریزوبیوم جاپونیکوم، نانونیتروژن، نیتروکسین و شاهد) بود. نتایج بدست آمده نشان داد که برهم¬کنش نیتروژن و منبع نیتروژن برای عملکرد دانه، شاخص برداشت، درصد نیتروژن در مرحله رسیدگی دانه، پروتئین دانه و عملکرد پروتئین اثر معنی¬داری داشتند. بیشترین عملکرد دانه (2018 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به همراه کاربرد ریزوبیوم بدست آمد و در مقابل کمترین میزان عملکرد دانه (1476 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون مصرف کود شیمیایی مشاهده شد. بیشترین شاخص برداشت (24/44 درصد) در تیمار 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به همراه کاربرد ریزوبیوم بود. بیشترین میزان نیتروژن در مرحله رسیدگی دانه (51/1 درصد) در تیمار کودی 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن همراه با کاربرد نانو نیتروژن و بیشترین میزان پروتئین دانه و عملکرد پروتئین در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به همراه کاربرد ریزوبیوم مشاهده شد. بیشترین شاخص برداشت نیتروژن (81/77 درصد) در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به همراه کاربرد نانو نیتروژن بدست آمد. همچنین بیشترین میزان کارآیی مصرف نیتروژن (90/26 کیلوگرم بر کیلوگرم) در تیمار 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به همراه کاربرد ریزوبیوم بدست آمد. در نهایت نتایج نشان داد که تلقیح بذر سویا با باکتری ریزوبیوم، مصرف کود نیتروژنه را تا نصف مقدار توصیه شده کاهش می¬دهد. این موضوع در کاهش هزینه¬ها و حفظ پایداری، سلامتی خاک کشاورزی می¬تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.