جایگاه حدیث در تفسیرالفرقان و نقد دیدگاه های خاص مفسر
پایان نامه
- سایر - دانشکده علوم حدیث
- نویسنده زهره نریمانی
- استاد راهنما محمد کاظم رحمان ستایش علی نصیری هادی حجت
- سال انتشار 1393
چکیده
شناخت و کشف مبانی روش جدید و متفاوت تفسیری در میان مفسران شیعه، خدمتی به علم تفسیر بوده که در آن، اصول سبک نوین معرفی و مورد ارزیابی و نقد واقع گشته، تا دیگران در صورت الگوپذیری از این تفسیر، خطا و کاستیهای آن را جبران بنمایند. در این میان، الفرقان به سبب رویکردهای خاص تفسیری و روائی که حاصل آن به طور عملی، دادن اصالت به قرآن و البته عدم نفی حجیت سنت، است می تواند نمونه خوبی برای معرفی ارتباط قرآن و سنت باشد. ما در این پژوهش با مطالعه و استخراج تمامی روایات الفرقان و ارزیابی آنها به کشف مبانی حدیثی الفرقان پرداخته و به نقد و بررسی آنها پرداخته ایم. الفرقان در دو حوزه فقه الحدیث و نقد الحدیث، در ضمن تفسیرآیات به خوبی از روایات بهره برده است. وی بر خلاف سنت مرسوم و متداول تفسیر قرآن با سنت که در الفرقان نیز شاهد آن هستیم، گاه از قرآن برای تفسیر سنت بهره برده و ابهام روایات را براساس آیات برطرف نموده است. این امر خود می تواند آغازگر راه نوینی در ارتباط سنت و قرآن قلمداد شود. در نقد احادیث و معیار قرآن، آقای صادقی در روایت غیر معارض با قرآن، کسب موافقت و وجود شبیه، شاهد و مصداق از قرآن و در مرحله دوم مخالفت نداشتن با قرآن را کافی دانسته است. برخلاف روایات معارض که ضرورتاً موافقت در یکی از روایات متعارضین باید لحاظ شود. ظاهر قرآن بر نص حدیث صحیح، ترجیح دارد و هنگام تعارض باید ظاهر قرآن را اخذ نمود. وی تخصیص یا تقیید قرآن در بعد نص و ظاهر، با روایتی که سنت قطعیه باشد، نپذیرفته است. در الفرقان، سنت پیامبر اکرم9 از حروف مقطعه قرآن گرفته شده یعنی به گونه ای بر قرآن استوار و از کتاب خدا گرفته شده است. یک بُعد وحی، همان معانی است که در حروف رمزی حروف مقطعه بر پیامبر9 نازل شده است و از اختصاصات غیبی رسول خدا9 بوده که به ائمه معصومین: پس از ایشان نیز تفویض شده است. آقای صادقی سیادت عقل را بر دیگر ادّله شرعیه پذیرفته زیرا عقل سلیم حکم به عصمت قرآن و برتری و تقدم آن بر دیگر امور می دهد. دیدگاه ایشان نسبت به روایات اسباب نزول کاملاً تاریخی و یا حتی اجتهادی بوده است. در فقه و اصول فقه نیز چهار اصل کلی اتخاذ نموده که آرای فقهی بعد نیز بر همین محور می باشند: تفکر متفاوت مفسر در اصول فقه سبب شده در500 فتوای فقهی با دیگر فقیهان اختلاف نظر داشته باشد. از آن جمله نماز قصر، زکات و... است. کارائی سند صرفاً برای اطمینان صدور است نه تعیین ارزش و صحت حدیث. سند به تنهایی در الفرقان نه دلیل رد روایت و نه عامل پذیرش آن است. براساس تمام آنچه آمد می توان نتیجه گرفت آقای صادقی در زمره قرآن محوران سنت مدار است که به اصالت قرآن و حجیت حدیث قائل هستند و با قرآنیون تفاوت فکری و منشی بسیار دارد. در هر یک از مبانی و روش های آمده نقدهایی بر آنها وارد است.
منابع مشابه
جایگاه نقد حدیث در وسائل الشّیعه
نقد و ارزیابی روایتها برای حصول اطمینان از صدور حدیث از معصوم (ع)، شیوۀ مستمر دانشمندان مسلمان، بهویژه علمای شیعه بوده است. شیخ حرّ عاملی نیز ذیل برخی روایتهای متعارض وسائلالشّیعه، بیشتر به نقل از دیگر علما بهویژه شیخ طوسی، سند یا متن خبر را بررسی کرده و درصورت ملاحظۀ ضعف، بدان اشاره کرده است؛ اما هیچگاه ضعف سند یا متن را معیار قضاوت نهایی خود قرار نداده و روایت را کنار نگذاشته است. تلاش ش...
متن کاملجایگاه نقد حدیث در وسائلالشّیعه
نقد و ارزیابی روایتها برای حصول اطمینان از صدور حدیث از معصوم (ع)، شیوۀ مستمر دانشمندان مسلمان، بهویژه علمای شیعه بوده است. شیخ حرّ عاملی نیز ذیل برخی روایتهای متعارض وسائلالشّیعه، بیشتر به نقل از دیگر علما بهویژه شیخ طوسی، سند یا متن خبر را بررسی کرده و درصورت ملاحظۀ ضعف، بدان اشاره کرده است؛ اما هیچگاه ضعف سند یا متن را معیار قضاوت نهایی خود قرار نداده و روایت را کنار نگذاشته است. تلاش ش...
متن کاملجایگاه فاصله فرهنگی بین متن و مفسر در تفسیر قرآن
چکیده توجه به مبانی تفسیر از مسائل مهم در تفسیر قرآن است و نقش مهمی در موجودیت و روش تفسیر و میزان صحت آن دارد. یکی از مبانی مهم تفسیر قرآن که به دلیل فاصله گرفتن از زمان نزول برای مفسر مطرح است و مفسر باید قبل از تفسیر قرآن موضع خود را درباره آن مشخص کند، فاصله فرهنگی بین فرهنگ عصر نزول قرآن و فرهنگ مفسر است. فاصله فرهنگی به معنای تعلق متن و مفسر به فرهنگ خاصی در بستر زمان است. در پژوهش حاضر ب...
متن کاملجایگاه و نقش باورهای کلامی در نقد حدیث و آسیبهای آن
دچار شدن حدیث به آفتهایی از قبیل جعل، تحریف، تصحیف و نقل به معنا، سبب گردید که عالمان و پژوهشگران حدیث به ارزیابی سند و متن حدیث اهمیت ویژه ای دهند. عالمان و پژوهشگران حدیث از دانش رجال در ارزیابی سند بهره بردند؛ ولی برای ارزیابی متن حدیث از معیارهایی از قبیل عدم مخالفت با قرآن، عدم مخالفت با سنت قطعی، عدم مخالفت با عقل، عدم مخالفت با دانشهای بشری از قبیل؛ فقه، تاریخ و علوم تجربی استفاده کردن...
متن کاملجایگاه حدیث در علم اخلاق
بعد از قرآن کریم، حدیث دومین منبع و سند دینشناسی و تعیینکنندهی راه سعادت انسانها است. تکیه بر این منبع حیاتبخش در برخی حوزههای دینپژوهی همچون فقه و بخشهایی از اخلاق بیشتر و گستردهتر است؛ زیرا اصول این دانشها در قرآن به اجمال و اشاره آمده و تفصیل آن را باید در حدیث یافت. این مقاله درپی آن است که با بررسی کُتُب حدیث و اصول به این سؤال پاسخ دهد که آیا حدیث در حوزهی اخلاق اعتبار دارد یا خی...
متن کاملجایگاه و کاربرد حدیث در تفسیر ملاصدرا
از نشانه هاى اهتمام ملاصدرا به قرآن، تفاسیر او بر برخى سوره ها و آیات و نیز آثار دیگرى به نام هاى «اسرار آلایات» و «مفاتیح الغیب» است. همچنین استناد وى به آیات الهى در بسیارى از مباحث فلسفى و عرفانى اش مشهود است و از علائم توجه خاص او به حدیث نیز، شرح بر اصول کافى و استناد به روایات در بسیارى از موضوعات تفسیرى و فلسفى مى باشد. در این مقاله سعى نگارنده بر این است که بیان و بررسى روایاتى مبادرت و...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
سایر - دانشکده علوم حدیث
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023