آشکارسازی چشمه های لرزه ای با استفاده از روش دورسنجی و برآورد خطر لرزه ای در استان سمنان

جایگاه استان سمنان به¬ عنوان یکی از استانهای ایران در دامنـه¬های جنوبی البـرز (مرکزی - خاوری)، در حاشـیه شـمالی کویر بـزرگ و در بخش باختری زون فعال کپه¬داغ می¬باشد. این استان در محدوده طول جغرافیـایی بین 51 تا 57 درجه و عرض جغرافیایی 34 تا 37 درجه قرار گرفته است. تجمع گسل¬ها در نواحی شمالی بیشتر بوده و به تبع آن لرزه¬ها در نواحی شمالی بیشتر رخ¬داده است. با توجه به خسارات ایجاد شده در اثر پدیده زلزله طی سال¬های متمادی و عدم امکان پیش¬بینی زمین¬لرزه برای آینده، امروزه برآورد بیشینه جنبش ناشی از زمین¬لرزه در طول عمر مفید سازه معمول می¬باشد. در این مطالعه ابتدا به کمک تکنیک¬های سنجش از دورگسل¬های منطقه مورد مطالعه بر روی تصاویر ماهواره-ای شناسایی شدند و با توجه به پراکندگی رومرکز زمین¬لرزه¬ها تعداد 9 چشمه¬ی لرزه¬ای پهنه¬ی معرفی شد. سپس براساس کاتالوگ لرزه¬ای همگن و یکنواخت شده و با استفاده از روش¬های گوتنبرگ - ریشتر و کیجکو- سلوول پارامترهای لرزه¬خیزی زمین¬لرزه¬ها در هر یک از چشمه¬ها به¬دست آمد؛ در ادامه با انتخاب رابطه کاهندگی مناسب توسط نرم¬افزارcrisis2007 طیف پاسخ چشمه¬ها و نقشه خطر لرزه¬ای برای دوره بازگشت¬های 50، 100، 475 و 2475 به¬دست آمد که طبق نتایج به¬دست آمده مناطق شمالی استان سمنان در راستای شمال خاوری – جنوب باختری دارای بیشترین خطر بوده و در تمام دوره¬های ¬بازگشت¬ پرخطرترین مناطق محسوب می¬شود. در نهایت بر روی سازه حساس سد شهید شاهچراغی به روش تعیینی با کمک روابط کاهندگی مناسب بیشینه شتاب افقی و قائم برای گسل¬های منطقه حساب شد. از بین 8 گسل فعال و جنبای منطقه، گسل عطاری دارای بیشترین شتاب بوده که با کمک درخت منطقی مقدار 87/0برای شتاب قائم و مقدار 66/0 برای شتاب افقی بدست آمده است.