نقش آموزش عالی در تمرکزگرایی تهران و رهیافت هایی جهت تمرکز زدایی از آن

تهران در بستر جغرافیایی خود با مشکلات بسیاری در زمینه تمرکز گرایی روبرو می باشد، بر اساس شاخص های تمرکز ، 21/16 درصد جمیعت ، 2/52 سپرده های بانکی ، 34 درصد محصول ناخالص داخلی، 75/26 درصد بخش صنعت، 15 درصد صنایع و معادن، 4/33 درصد خدمات عمومی و 67/11 درصد مراکز آموزش عالی کشور را در خود متمرکز کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، تمرکز زدایی آموزش عالی از شهر تهران، تا حدی می تواند بر ساماندهی فضاهای شهری تاثیر مثبت داشته باشد. جمیعت دانشجویی شهر تهران در سال 91، 509999 نفر ، و مجموع فضاهای آموزشی و کالبدی دانشگاه ها بیش از 190 هکتار می باشد که سهمی معادل 5/ درصد فضاهای شهری و 35 درصد فضاهای آموزشی کشور را به خود اختصاص داده است. با توجه به اینکه بیشتر دانشگاههای تهران در منطقه 6 و نواحی مجاور آن که از مناطق آلوده با بار ترافیکی سگین تهران می باشد، استقرار یافته اند، لذا تمرکز زدایی آموزش عالی از این شهر می تواند علاوه بر کاهش آلودگی هوا سبب کاهش بار ترافیک و کاهش مشکلات زیست محطیی گردیده وضمن باز یافت فضاهای شهری، دسترسی به خدمات شهری را نیز تسهیل نماید. این تحقیق از نوع کاربردی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است.برای سنجش و ارزیابی نظر اقشار دانشگاهی ،360 پرسنامه بین اقشار دانشگاهی توزیع گردید . برای بررسی مطالعات آسیب شناسی تحقیق از مدل swot¬ استفاده گردید. یافته های حاصل از پرسشنامه نشان می¬دهد که تمرکز زدایی اموزش عالی تاثیر مطلوب و سازنده¬ای بر ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ـ فرهنگی و محیطی-کالبدی شهر تهران دارد و به طور کلی تمرکز زدایی آموزش عالی از این شهر، باعث کاهش فشار بر محیط و کالبد شهر تهران می گردد. بر اساس شاخص های مکان یابی دانشگاه ها و مطالعات اولیه ، چهار شهر فیروز کوه و دماوند، هشتگرد و ورامین به عنوان مکان های پیشنهادی جهت استقرار بخشی از فعالیت های دانشگاهی شهر تهران انتخاب شدند تا نقش تمرکززدایی ازاین شهر را بعهده گیرند.