ارزیابی مقاومت برخی ارقام و توده های بادمجان به شب پره مینوز tuta absoluta (lep., gelechiidae)

شب¬پره مینوز گوجهفرنگی با نام علمی tuta absoluta meyrick یک گونه چندخوار است که از گیاهان خانواده سولاناسه تغذیه میکند. مشاهدات اولیه تفاوت در میزان آسیب آفت را روی ارقام مختلف بادمجان نشان داد. در این مطالعه مقاومت 15 ژنوتیپ بادمجان solanum melongena l شامل قصری دزفول، پابلند یزد، محلی جهرم، شندآباد، دستگرد اصفهان، سرخون بندرعباس، چاه بلند نیشابور و قلمی ورامین، بلک¬بیوتی، بلکی، یلدا، لیدی، لیندا، لیما و کیم تحت شرایط آزمایشگاهی و گلخانهای در دمای1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری (طبیعی اردیبهشت تا تیر) 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی طی دو آزمون انتخاب آزاد و غیرآزاد، به عنوان یکی از گونههای میزبان این آفت مورد بررسی قرار گرفت. در آزمون انتخاب آزاد که به دو صورت ترجیح تخمگذاری آزمایشگاهی و ترجیح تخمگذاری گلخانهای انجام گرفت، ژنوتیپها در تمام روزهای آزمایش، از نظر تعداد تخمهای گذاشتهشده شبپره مینوز دارای تفاوت معنیداری بودند. آزمون انتخاب غیرآزاد نیز به دو صورت ترجیح تخمگذاری غیرانتخابی و بررسی شاخصهای زیستی شبپره مینوز شامل طول دوره جنینی، طول دوره لاروی، طول دوره شفیرگی، درصد مرگومیر تخم، لارو و شفیره، وزن شفیرگی و نسبت جنسی مورد بررسی قرار گرفت که تجزیه واریانس یک طرفه با استفاده از این شاخصها (جز وزن شفیرگی و نسبت جنسی) وجود اختلاف معنیداری را به نمایش گذاشت (p<0.01). ژنوتیپهای بادمجان براساس تمام صفات اندازهگیری شده در هریک از آزمونها تجزیه کلاستر شدند و به طور کلی در سه گروه مقاوم (کیم)، نیمهمقاوم (بلاکبیوتی و بلاکی) و نیمهحساس (سایر ژنوتیپها) جای گرفتند. تفاوتهای مشاهدهشده بین ارقام میتواند در طراحی برنامههای مدیریت شبپره مینوز گوجهفرنگی در سیستمهای کشت بادمجان مورد استفاده قرار گیرد.