تاثیر قارچهای میکوریز بر رشد خصوصیات فیزیولوژیکی و متابولیتهای ثانویه در ارقام مختلف پیاز خوراکی

چکیده: به منظور مطالعه اثر قارچهای میکوریز آربوسکولار بر رشد، خصوصیات فیزیولوژیکی و برخی متابولیتهای ثانویه در ارقام مختلف پیاز خوراکی آزمایشی در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز واقع در خلعت پوشان به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به اجرا در آمد. فاکتور اول دارای چهار سطح، شامل سه گونه قارچ میکوریز آربوسکولار (¬glomus versiforme، g. intraradices، g. mosseae) و شاهد بدون میکوریز و فاکتور دوم، 5 رقم پیاز خوراکی (4 رقم بومی قرمز آذر شهر، هوراند، قولی قصه زنجان، سفید کاشان و رقم تجاری رزیتا) با 3 تکرار بود. نتایج بدست آمده نشان داد که بین توده¬¬های مورد مطالعه از نظر رشد، عملکرد، صفات کیفی و ارزش تغذیه¬ای تنوع زیادی وجود دارد. به طور کلی، ارقام دارای پوست قرمز شامل، آذرشهر و رزیتا، ارزش تغذیه¬ای بالاتری نسبت به سایر ارقام دارا بوده و از نظر صفات کیفی، بین ارقام مورد مطالعه چنین روندی برقرار بود: قرمز آذرشهر? قرمز رزیتا> قولی قصه> صورتی هوراند> سفید کاشان. تلقیح با قارچ میکوریز سبب افزایش رشد، عملکرد و صفات کیفی در تمامی ارقام مورد مطالعه شد و گونه¬های میکوریز بکار رفته نیز از نظر افزایش رشد و صفات کیفی تنوع قابل ملاحظه¬ای را نشان دادند. از نظر رشد و عملکرد گونه g. mosseae بیشترین پاسخ را نشان داد و از نظر جذب عناصر غذایی و افزایش سنتز متابولیتهای ثانویه در گونه¬های g. versiforme و g. intraradices بهترین پاسخ مشاهده شد. از نظر محتوای فلاونوئیدی ، رقم قرمز آذرشهر بعنوان رقم دارای بالاترین محتوای کوئرستین شناخته شده و با توجه به اثر مثبت کوئرستین در جلوگیری از بسیاری بیماریها، بعنوان رقم دارای بالاترین ارزش تغذیه¬ای در بین ارقام مورد مطالعه، معرفی ¬گردید.