بررسی کاربرد نانو ذرات اکسید روی، نانو لوله های کربنی و اکسید تیتانیوم جهت بهینه سازی ریشه دهی زیتون در شرایط درون شیشه ای

زیتون با نام علمی olea europaea l. درختی همیشه سبز با عمر طولانی از تیره oleaceae است که طالب شرایط اقلیمی مدیترانه¬ای می¬باشد. محققان به طور مداوم در جستجوی روش¬های متفاوتی برای تسریع و بهبود ریشه دهی زیتون می¬باشند و بدون شک برای تحقق این امر بهره گیری از فناوری های نوین ازجمله فناوری بیوتکنولوژی، نانو و ... در این حوزه اجتناب ناپذیر است. بنابراین در این پژوهش با توجه به اهمیت ریشه دهی زیتون، اثرات نانو ذرات اکسید روی، نانولوله های کربنی و نانو ذرات اکسید تیتانیوم بر ریشه¬دهی زیتون در شرایط درون شیشه¬ای بررسی شد. این مطالعه در گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در 8 آزمایش اجرا شد. در آزمایش اول و دوم برای تشخیص بهترین تیمار ضدعفونی، زمان¬های مختلف کلرید جیوه (1/0 درصد) و هیپوکلریت سدیم (5/2 درصد) مورد آزمون قرار گرفتند. مناسب¬ترین تیمار ضدعفونی عبارت از تیمار ریزنمونه¬ها با محلول 5/2 درصد هیپوکلریت سدیم به مدت 5 دقیقه بود که برای آزمایش بعدی انتخاب شد. در آزمایش سوم پتانسیل شاخه زایی درون شیشه¬ای 12 رقم زیتون در شرایط آب ¬و هوایی اهواز موردبررسی قرار گرفت و بهترین ارقام ازنظر شاخه¬زایی برای آزمایشات بعدی انتخاب شد. آزمایش چهارم باهدف دست¬یابی به بهترین غلظت هورمون iba در رقم بلیدی انجام شد و غلظت 3 و 4 میلی¬گرم بر لیتر با 80 درصد ریشه¬زایی بهترین تیمار هورمونی شناخته شد. در آزمایش پنجم کالوس¬دهی ریزنمونه¬های ارقام زیتون کایلت، بلیدی و دزفولی در تاریکی و حضور 3 میلی¬گرم بر لیتر هورمون iba بررسی شد. تمامی پنج آزمایش بر اساس اصول آماری، به صورت طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید و در پایان آزمایش (40 روز) شاخص¬های مختلف اندازه¬گیری شد. در آزمایشات ششم، هفتم و هشتم به ترتیب غلظت¬های مختلف نانو ذرات اکسید روی، نانو تیوب¬های کربنی و نانو ذرات اکسید تیتانیوم در محیط کشت پایه ms نیم غلظت بر روی ریشه¬زایی زیتون در شرایط درون شیشه¬ای موردبررسی قرار گرفت. این آزمایشات به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در شش تکرار انجام شد و در پایان آزمایش (40 روز) شاخص¬های ریشه¬زایی و کالوس¬زایی اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد که نانو ذرات خاصیت سمیت بر روی ریشه¬زایی زیتون در شرایط درون شیشه¬ای دارد و بالاترین درصد ریشه¬زایی در تیمار شاهد به دست آمد.