استفاده از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی در تعیین الگوی کشت برای تولید پایدار در سیستان

کشاورزی پایدار نوعی کشاورزی است که در جهت حفظ منافع انسان می باشد، به عبارتی کشاورزی پایدار باید از لحاظ اکولوژیکی مناسب، از لحاظ اقتصادی توجیه پذیر، از نظر اجتماعی مطلوب و از نظر فرهنگی قابل قبول و اجرا باشد. طراحی برنامه ای منسجم و هدفمند در زمینه ی کشت محصولات کشاورزی برای رسیدن به تولید پایدار امری ضروری و اجتناب ناپذیراست. با توجه به گستردگی پهنه ی مرزی کشور و تنوع اقلیمی مناطق گوناگون رسیدن به الگوی کشت مناسبی که از آن بتوان حداکثر بهره برداری را از عوامل و نهاد های تولید به ویژه عامل محدود کننده ی آب بدست آورد ضرورتی انکار ناپذیر است. در این مطالعه با استفاده از روش تجزیه تحلیل سلسه مراتبی و شناخت باور های ذهنی و معیار های تصمیم گیری کشاورزان، الگوی زراعی بهینه شناسایی و معرفی می شود؛ به گونه ای که ضمن رعایت مسائل بوم شناسی، درآمد کشاورزان را نیز تثبیت کند. نتایج نشان داد که الویت های ذهنی کشاورزان در انتخاب الگو بهینه کشت به ترتیب افزایش درآمد، کاهش هزینه، عوامل بوم شناسی، اقلیم، تیازآبی، عوامل زراعی-تولیدی، بازارپسندی، عوامل اجتماعی-فرهنگی بود. از میان دوازده الگو پیشنهادی، الگو اول (یونجه، گلرنگ، گندم، زیره، ماش، کلزا، سورگوم) با بیشترین وزن (164/0) الگو منتخب و منطبق با الویت های ذهنی کشاورزان معرفی شد. در الگو اول دو گیاه یونجه و زیره به عنوان گیاه غالب معرفی شدند که می توانند به نسبت بیشتری از محیط بهره گیرند.