تحلیل انرژی و اقتصادی تولید انار با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (مطالعه موردی: شهرستان بهشهر).

در این پژوهش به بررسی و تعیین میزان انرژی مصرفی و هزینه¬های تولید میوه¬ی¬ انار در شهرستان بهشهر پرداخته شده است. اطلاعات از طریق پرسش¬نامه و مصاحبه¬ی حضوری با 83 باغ¬دار انار جمع آوری شد. مجموع انرژی نهاده های مصرفی و انرژی خروجی در تولید محصول به¬ترتیب mj/ha 06/11195 و mj/ha 56/13276 به¬دست آمد و دو نهاده¬ی سوخت و کودهای شیمیایی به¬ترتیب با 81/45 و 47/23 درصد، پرمصرف ترین نهاده های انرژی در تولید بودند. کارایی مصرف انرژی 18/1، افزوده انرژی mj/ha 50/2081 و بهره¬وری انرژی kg/mj 62/0 به-دست آمد. نتایج استفاده از تابع کاب داگلاس نشان داد، تأثیر انرژی نهاده های نیروی انسانی، آفت¬کش¬های شیمیایی، کودهای شیمیایی و دامی، آب آبیاری و الکتریسیته، بر روی عملکرد مثبت و تأثیر انرژی نهاده¬های سوخت و ماشین های کشاورزی بر عملکرد انار منفی بود. نتایج تحلیل حساسیت ورودی های انرژی نشان¬ داد که با افزایش یک مگاژول در انرژی ورودی نهاده های آب آبیاری و کودهای شیمیایی، عملکرد به¬ترتیب معادل 12/3 و 42/1 کیلوگرم افزایش می¬یابد و با افزایش یک مگاژول در انرژی ورودی نهاده های ماشین ها و سوخت، عملکرد به¬ترتیب معادل 67/0 و 47/0 کیلوگرم کاهش می یابد. سوخت دیزل با صرف بیش¬ترین انرژی مصرفی در تولید، تنها در حدود 85/0 درصد از هزینه های متغیر را شامل می شد، هم¬چنین نسبت سود به هزینه 57/5 محاسبه شد. با افزایش اندازه¬ی باغ‏ها میزان عملکرد افزایش یافته و میزان مصرف انرژی روند کاهشی از خود نشان داد. باغ‏های مناطق دشت نسبت به باغ¬های مناطق کوه¬پایه انرژی مصرفی بیش¬تری را به خود اختصاص دادند، به¬طوری¬که مصرف انرژی نهاده¬های ورودی در باغ¬های مناطق دشت، حداقل دو برابر بیش¬تر از باغ¬های مناطق کوه¬پایه به¬دست آمد. نتایج تحلیل کارایی کشاورزان نشان داد، تعداد 29 واحد از 83 واحد مورد مطالعه دارای کارایی فنی بودند که میانگین کارایی واحدها 87/0 به¬دست آمد. در الگوی بی سی سی تعداد 37 واحد دارای کارایی فنی خالص بودند و میانگین کارایی واحدها 97/0 به¬دست آمد. انرژی قابل ذخیره توسط هر نهاده با مدل سی سی آر نهاده محور محاسبه شد و از بین 83 واحد مورد مطالعه، mj/ha 48/4311 انرژی قابل ذخیره برآورد گردید، که نهاده¬ی سوخت و کودهای شیمیایی به¬ترتیب با 37 درصد و 30 درصد بیش¬¬ترین سهم را در انرژی¬های قابل ذخیره داشتند.