بررسی اثر اقدامات آبخیزداری (مکانیکی و بیولوژیکی) بر میزان رواناب حوزه با استفاده از مدل hec-hms(مطالعه موردی: حوزه آبخیز نهند)

ارزیابی پروژه های آبخیزداری امروزه از بنیادی ترین مسائلی است که در کشورها به منظور برنامه ریزی های آینده درزمینه طرح های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می گیرد. با توجه به نبود تجهیزات لازم به منظور اندازه گیری و ثبت تغییرات ایجاد شده در وضعیت سیلاب، فرسایش و رسوب حوزه های آبخیز، بهره گیری از مدل های توزیعی هیدرولوژیکی جهت همانندسازی رفتار حوزه در پیش و پس از فعالیت های آبخیزداری ابزاری کارآمد در دستیابی به این هدف ها می باشد. بدین منظور در تحقیق حاضر از مدل hec-hms برای مقایسه تغییرات دبی قبل و بعد از اقدامات آبخیزداری استفاده گردید. جهت تعیین اثر اقدامات آبخیزداری، زمان تمرکز و cn در شرایط قبل و بعد از اقدامات محاسبه و با اعمال تغییرات ایجادشده در ورودی های مدل اقدام به شبیه سازی رفتار سیلاب گردید. برای این منظور مدل با 9 واقعه مشاهداتی( 6 واقعه قبل از احداث سازه و 3 واقعه بعد از احداث سازه) مورد واسنجی و اعتبارسنجی گردید و هیدرو گراف سیل در دوره بازگشت های 2 تا 50 ساله در وضعیت قبل و بعد از اقدامات آبخیزداری شبیه سازی گردید. نتایج نشان داد که فعالیت های مکانیکی در افزایش زمان تمرکز حوزه نقش ناچیزی داشته و فعالیت های بیولوژیکی باعث کاهش شماره منحنی پس از فعالیت های آبخیزداری به طور میانگین 47/8 درصد در کل حوزه شده است. بررسی های صورت گرفته نشان داد که تأثیر فعالیت های مکانیکی باعث گردیده دبی اوج و حجم سیلاب به طور متوسط 63/2 و 41/2 درصد کاهش یابد، اما تأثیر فعالیت های مکانیکی و بیولوژیکی باهم باعث کاهش دبی اوج و حجم سیلاب به طور متوسط 17/34 و 59/34 درصد در حوزه شده است. از طرفی با افزایش دوره بازگشت سیلاب، تأثیر اقدامات آبخیزداری بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش یافته است.