رابطه ایدئولوژی و منافع ملی در جمهوری اسلامی ایران

نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای پیدایش خود تا کنون همواره میان دو وزنه اسلامی و ملی در نوسان بوده است به طوریکه هم می توان خواست ها، اهداف و اصول ملی آن را شناسایی کرد و هم می توان اهداف و آرمان های فراملی، فراسرزمینی، عقیدتی و ایدئولوژیکی آن را نشان داد. بخش فراملی و فراسرزمینی اهداف جمهوری اسلامی پیوندی ناگسستنی با ایدئولوژی موجود در نظام سیاسی و ساختار فرهنگی و اجتماعی آن دارد. پژوهش حاضر به بررسی رابطه منافع ملی و ایدئولوژی در نظام جمهوری اسلامی ایران می پردازد و بر آن است که بن مایه های ایدئولوژیک نظام سیاسی ایران پیوند ناگسستنی با ایدئولوژی و باورهای عقیدتی دارد به طوریکه می توان این نظام را نظامی ایدئولوژیک نامید. آبشخور های عقیدتی/ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی ایران را می توان در ساختار قانون اساسی و اندیشه بنیان گذار آن، حضرت امام خمینی پیرامون ولایت فقیه و وظایف دولت اسلامی دید. پژوهش حاضر بر آن است که بر این مبنا دولت جمهوری اسلامی به عنوان دولتی اسلامی وظایفی فراتر از سرزمین های جغرافیایی اش برای حفظ و برپایی باورهای اسلامی دارد که این دیدگاه به مشخص ترین شکل ممکن خود را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی نشان داده است. پژوهش حاضر بر آن است تا نشان دهد که نسبت میان ایدئولوژی و منافع ملی تقابلی نیست و در بسیاری موارد ایدئولوژی توانسته است به تامین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، یاری رساند.