رابطه میان رشد طبقه متوسط و رشد اقتصادی در ایران

این پژوهش به بررسی رابطه رشد طبقه متوسط و رشد اقتصادی در ایران طی سال های 1392-1363 با استفاده از نظریه نوسازی می پردازد.. هدف این پژوهش، بررسی وجود رابطه معنادار میان طبقه متوسط قوی و رشد اقتصادی در ایران است. در این راستا تقاضا و تعداد خانوارهای طبقه متوسط به عنوان شاخص های اندازه گیری طبقه متوسط انتخاب شده و با استفاده از مدل نو مربعات معمولی، اثر طبقه متوسط بر رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. آمار موجود بیانگر آن است که طی سال های 1363 تا 1392 روند تقاضای طبقه متوسط افزایشی بوده اما سهم خانوارهای شهری و روستایی طبقه متوسط از کل جمعیت دارای نوسانات بطئی بوده و تنها از سال 1389 به بعد، با وجود نوسانات کاهشی، در مجموع سهم آن از کل جمعیت افزایش یافته است. بر اساس نتایج حاصل از مدل برآورد شده، رشد طبقه متوسط به طور معناداری بر رشد اقتصادی ایران اثرگذار است. رابطه میان رشد طبقه متوسط و رشد اقتصادی u شکل به دست آمده است. به این معنا که در ابتدا کاهش رشد طبقه متوسط با افزایش رشد اقتصادی همراه است؛ اما با رسیدن به آستانه حداقلی برای رشد طبقه متوسط، رشد اقتصادی با رشد مثبت طبقه متوسط همراه می گردد. از آنجا که رشد طبقه متوسط به معنای کاهش نابرابری است، می توان یافته های این تحقیق را با نظریه کوزنتس در مورد رابطه گنبدی شکل میان رشد اقتصادی و نابرابری سازگار دانست. همچنین با توجه به نتایج آزمون علیت گرنجر در مورد رشد طبقه متوسط و رشد اقتصادی، وجود رابطه علی از سمت طبقه متوسط (چه از بُعد تقاضا و چه از بُعد تعداد) به رشد اقتصادی را نمی توان پذیرفت و تنها می توان رشد اقتصادی را علت رشد طبقه متوسط شهری از بُعد تقاضا دانست.