بررسی بیمارگری دو گونه نماتود بیمارگر حشرات، steinernema feltiae و heterorhabditis bacteriophora روی آلرود گلخانه trialeurodes vaporariorum در دو گیاه میزبان خیار و فلفل: مطالعه ی آزمایشگاهی و گلخانه ای

آلرود گلخانه trialeurodes vaporariorum westwood (hemiptera: aleyrodidae) یکی از مهم ترین آفات سبزی ها و گیاهان زینتی مختلف است. مقاومت این آفت به حشره¬کش¬های شیمیایی و مشکلات مصرف حشره¬کش¬ها، مدیریت این آفت را به سمت توسعه روش¬های کنترل جایگزین ازجمله کنترل بیولوژیک سوق داده است. در این بررسی، توانایی بیمارگری دو گونه نماتود بیمارگر حشرات، steinernema feltiae و heterorhabditis bacteriophora در غلظت¬های مختلف (25، 50، 100، 150، 200 و 250 لارو عفونت¬زا در سانتی¬متر مربع) همراه با ماده کمکی تریتون x-100 (1/0درصد حجمی) به عنوان عامل کنترل بیولوژیک روی حشرات کامل و پوره سن دوم آلرود گلخانه در شرایط تشتک پتری بررسی شد. هم¬چنین بیمارگری این عواملی بیولوژیک، روی پوره سن دوم آلرود روی گیاهان میزبان خیار و فلفل در شرایط گلخانه نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج، نشان دهنده حساسیت حشرات کامل و پوره سن دوم آلرود نسبت به گونه¬های نماتود بیمارگر بود. نتایج بررسی در شرایط گلخانه نشان داد اثر متقابل گیاه میزبان، گونه نماتود و غلظت نماتود بیمارگر حشرات در مرگ ومیر پوره سن دوم آلرود معنی¬دار بود. بیشترین مرگ ومیر پوره با کاربرد s. feltiae با غلظت 250 لارو عفونت زا در سانتی متر مربع روی گیاه خیار (%2/1 ± 49) و کمترین میزان مرگ ومیر با کاربرد غلظت 25 لارو عفونت زای از نماتود h. bacteriophora (%4/0 ± 4/3) به دست آمد. میانگین مرگ ومیر ایجادشده در همه¬ی غلظت¬ها روی گیاه خیار (%26/0 ± 4/22) به طور معنی¬داری در مقایسه با میزبان مشابه روی گیاه فلفل (%26/0 ± 7/14) بیشتر بود. این نتایج نشان داد که بافت سطح برگ در حفظ رطوبت و حرکت نماتود به سمت میزبان موثر بوده است. طی این بررسی مشخص شد هر دو گونه نماتود بیمارگر s. feltiae و h. bacteriophora توانایی بیمارگری روی پوره و حشره¬ی کامل t. vaporariorum را دارند؛ بنابراین، افزایش کارایی این نماتودهای بیمارگر به¬عنوان عوامل کنترل بیولوژیک آلرود گلخانه با تنظیم مواد کمکی توصیه می گردد.