بررسی برخی اثرات زیستی باکتری های اندوفیت سرو

امروزه میکرو ارگانیسم های اندوفیت¬ به عنوان منابعی بسیار مهم و قابل اعتماد از مواد فعال زیستی و شیمیایی مطرح شده اند که پتانسیل¬های فراوانی برای بهره¬برداری در عرصه¬های گسترده¬ای از کشاورزی، صنعت و پزشکی دارند.یکی از مهمترین ویژگیهای این موجودات همزیست گیاهان, که عمدتا قارچ و باکتری هستند, حفاظت از گیاهان در برابر تنش های زیستی و غیر زیستی ست. گیاهان تیره سرو از گیاهان بومی ایران و حاوی متابولیت¬های بسیار مهمی هستند که دارای ارزش¬های نهفته¬ی فراوانند. مهم¬ترین جنس¬های موجود در ایران از این خانواده cupressus، juniperus و platycladus می¬باشند.پژوهش های پیشین همزیستی قارچ های اندوفیت فعال از نظر زیستی باگیاهان سرو ایران را نشان داده است. پژوهش حاضر از دیدگاه¬های بیولوژیک و اکولوژیک به بررسی اندوفیت¬های باکتریایی این گیاهان و بررسی اثرات زیستی آن¬ها پرداخته است. به این منظور، طی سال 1390 نمونه برداری از اندام¬های هوایی درختان سالم سروناز (c. sempervirens var. cereiformis)، سرو شیراز (c. sempervirens var. fastigiata)، سرو نقرهای(cupressus arizonica)، سرو خمره ای(platycladus orientalis)، سرو زربین (c. sempervirens var. horizontalis) و سرو کوهی(juniperus communis) در رویشگاههای طبیعی استانهای همدان, مرکزی, فارس و گیلان انجام شد و 69 جدایه اندوفیت باکتریایی جداسازی شده از درختان سرو خالص¬سازی شدند. نخست, اثرات ضدقارچی آنها بر روی قارچ مدل pyricularia oryzaeبررسی شد و آنالیز آماری نتایج نشان داد که 11 جدایه اثرات بسیار قویتری نسبت به دیگر جدایه ها از خود نشان میدهند. 11 جدایه اندوفیت باکتریایی برتر انتخاب شده و اثرات بیوکنترلی آن¬ها بر روی سه قارچ پاتوژن سرو یعنیdiplodia seriata، spencermartinsia viticola و phaeobotryon cupressi از طریق کشت متقابل و کشت سه نقطه¬ای آن¬ها با این قارچ¬ها نشان داده شد. همچنین, عصاره¬های این 11 جدایه برتر باکتریایی استخراج گردیده و اثر آنها بر روی هر چهار قارچ پاتوژن گیاهی مذکور بررسی شد. آنالیز آماری داده ها نشان داد که باکتریهای اندوفیت جدا شده از گیاهان سرو اثرات ضدقارچی قوی بر روی پاتوژن های گیاهی از خود نشان میدهند. شناسایی ایزوله های برتر به روشهای فیزیولوژیکی و مولکولی بر اساس توالی¬یابی ژن 16 s rdnaآنها را درجنس های stenotrophomonas, brevundimonas , bacillus وmicrobacterium قرار داد.در مجموع یافته های این پژوهش بیانگر آنند که گیاهان تیره سرو حاوی باکتریهای اندوفیتی هستند که پتانسیل حفاظت از این گیاهان در برابر تنش های زیستی, همچون بیماریهای قارچی, را دارند.