بررسی اثرات مهاجرت های برگشتی و معکوس بر توسعه روستایی ( مطالعه موردی: دهستان فضل شهرستان نیشابور )

در سالهای اخیر در اثر مشکلات به وجود آمده در زندگی شهری، مهاجرت از شهر به روستا به شکل مهاجرت بازگشتی و معکوس آغاز شده، که اثرات زیادی بر روستاها دارد. دهستان فضل شهرستان نیشابور به واسطه شرایط مساعد آب و هوایی و طبیعی، نزدیکی به مرکز شهرستان و دسترسی به راه مناسب دارای شرایط مناسبی برای شکل گیری مهاجرتهای برگشتی و معکوس می باشد و آثار اقتصادی و اجتماعی این نوع از مهاجرت در منطقه دیده می شود. بنابراین در این تحقیق سعی شده است این اثرات مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام این مطالعه، از روش های مختلف گردآوری اطلاعات (اسنادی، کتابخانه ای، کاوش های اینترنتی و مطالعات میدانی) استفاده شد. سپس اطلاعات به دست آمده با روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه ی آماری درنظر گرفته شده 16روستای این دهستان که دارای رشد جمعیتی بیشتری نسبت به دیگر مناطق روستایی کشور بوده است. تعداد خانوار روستاهای مورد مطالعه برابر2791 خانوار می باشد که با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه ی به دست آمده معادل« 338 خانوار» گردید. نتایج مطالعات نشان می دهد به دلیل نوپا بودن این پدیده و چون اکثریت مهاجران را افراد دارای مشکلات مختلف اقتصادی که زندگی در روستا را به دلیل هزینه های پایین آن و درآمد بیشتر نسبت به زندگی شهری بر گزیده اند لذا اثرات اقتصادی و اجتماعی مهاجران برگشتی و معکوس در این منطقه اندک بوده است، اما با توجه به اینکه مهاجران وارد شده به روستاها در ایجاد مشاغل جدید و بکار گیری دیگران در کسب و کارهای خود و مشاوره های شغلی موفق تر از غیر مهاجران بوده اند لذا اثرات کار آفرینی و اشتغالزایی آنها قابل ملاحظه می باشد. با توجه به پیآمدهای این پدیده بر نواحی روستایی لازم است پژوهشهای بیشتری برای مطالعه اثرات مهاجرتهای بازگشتی و معکوس و افزایش مهاجران شهر به روستا از طریق تدوین سیاستهای تشویقی در جهت مهاجرت معکوس از شهر به روستا و حفظ و ماندگاری جمعیت وارد شده به روستاها اتخاذ شود. همچنین انجام مطالعات عمیق و کیفی به خصوص روش های مشارکتی و مصاحبه ای ( به ویژه روش مشارکتی روستایی (pra ) )می تواند نتایج بهتری را به دنبال داشته باشد.