اثر زمان کاشت بر خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم برنج (oryza sativa l.) در شرایط اقلیمی رودبار

انتخاب زمان کاشت و رقم مناسب یکی از عوامل مهم در مدیریت کارآمد زراعی است که با انطباق فرایندهای فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و مراحل فنولوژیکی گیاه نقش مهمی در افزایش عملکرد دارد. به منظور بررسی اثر زمان نشاکاری بر رشد و عملکرد ارقام برنج ، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهر رستم آباد، شهرستان رودبار استان گیلان در بهار سال 1392 اجرا شد. سه زمان نشاکاری (20 اردیبهشت، 7 و 27 خرداد ماه) در کرت های اصلی و سه رقم برنج (خزر، گوهر و هاشمی) به صورت کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که زمان کاشت و رقم اثر معنی داری بر صفات تعداد روز تا مرحله گلدهی و رسیدگی، ارتفاع بوته، طول خوشه، طول ساقه، وزن خوشه، تعداد پنجه، تعداد دانه پر، وزن هزار دانه، وزن هکتولیتر، عملکرد زیستی و عملکرد شلتوک داشت و همچنین اثر متقابل زمان کاشت و رقم بر صفات ارتفاع بوته، طول خوشه، طول ساقه، تعداد پنجه، عملکرد زیستی و عملکرد شلتوک معنی دار بود. بین ارقام در همه صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت. زمان کاشت اول با 92 روز دارای بیشترین تعداد روز تا مرحله گلدهی و با 127 روز دارای بیشترین تعداد روز تا مرحله رسیدگی در رقم گوهر بود. بیشترین ارتفاع بوته، طول خوشه و طول ساقه در زمان کاشت دوم از رقم هاشمی به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم گوهر در زمان کاشت اول و دوم (به ترتیب 7653 و 7340 کیلوگرم در هکتار) بود که به دلیل وزن هزار دانه، وزن هکتولیتر و تعداد دانه پر در خوشه بیشتر آن نسبت به دو رقم دیگر به دست آمد. بر اساس نتایج آزمایش حاضر به نظر می رسد که در ارقام برنج مورد ارزیابی زمان های نشاکاری اول و دوم (20 اردیبهشت و 7 خرداد ) باعث افزایش افزایش عملکرد دانه و اجزای عملکرد در منطقه مورد آزمایش می شود.