جایگاه رمز، نماد، تمثیل و نشانه در خوانش هنر کتاب آرایی شاهنامه ی شاه طهماسب

پایان نامه
چکیده

نگارگری ایرانی در دامان هنر کتاب¬آرایی پا گرفت و مبادی آن نیز به ایرانِ پیش از اسلام باز می¬گردد. این هنر عرصه-ی ظهور تعالیم اسلامی و متعاقب آن باورهای عارفانه و صوفی¬گرانه بوده است و منابع الهام آن ادبیات فارسی، به ویژه-ی بخش اساطیری شاهنامه¬ی فردوسی است؛ به عبارتی دیگر نگارگری ایرانی بیانِ تصویریِ ادبیات فارسی است. برای هر پژوهش¬گر و بیننده¬ای که در رویارویی با دنیای نگاره¬های ایرانی قرار می¬گیرد، به ویژه در نگاره¬های شاهنامه¬ی شاه¬ طهماسب که یکی از شاهکارهای بدون چون چرای تاریخ نگارگری ایرانی است، همواره این پرسش مطرح بوده که عالم ترسیم شده در نگاره¬های ایرانی با کدام دید و زبان قابل تجزیه و تحلیل و تفسیر است و چه روش نقد و خوانشی مناسب حال این فضا خواهد بود. در این میان و با توجه به پژوهش¬های صورت گرفته، دو رویکرد کلی مطرح بوده است: رویکرد سنتی که در آن با به کارگیری خوانش¬های رمزگرایانه، نمادین و تمثیلی به تجزیه و تحلیل تصویریِ نگاره¬ها پرداخته شده است و رویکرد مدرن که در این شیوه با روش¬هایی مانند نشانه شناسی به نگاره¬ها نگریسته شده است. در این پایان¬نامه پنج نگاره از شاهنامه¬ی شاه طهماسب با استفاده از چهار شیوه¬ی خوانش رمزگرایانه، نمادین، تمثیلی و نشانه شناسانه مورد بررسی قرار گرفته است که در نهایت با توجه به مبدأ و مقصد فضا در نگارگری ایرانی که الهام گرفته و بازتاب روح تعالیم اسلامی است و بر پایه¬ی روایت¬های اساطیری ایران شکل گرفته است، روشن گردید که غایت این فضا بر اسرار و رموز مذهبی و اسطوره¬ای دلالت دارد و تجزیه و تحلیل نگاره¬ها با استفاده از خوانش رمزگرایانه بهترین و نزدیک¬ترین شیوه¬ی دستیابی به درون¬مایه و روح جاری در نگاره¬ها است. روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه¬ای صورت گرفته است و شیوه¬ی کار به صورت مقایسه¬ی تطبیقیِ شیوه¬های چهارگانه¬ی خوانش در فضای نگاره¬ها انجام گرفته است.

۱۵ صفحه ی اول
منابع مشابه

مثنوی، نماد، تمثیل، رمز، قصه،

شاهکارهای ادبی هم چون منشوری است که از هر طرف بدان نگاه کنیم طیفی از رنگ ها و دنیایی نو در آن می بینیم. نمادها و تمثیل های به کار رفته در مثنوی معنوی نیز چنین است. به هر قصه ی مثنوی می توان از دیدگاهی ویژه و متفاوت نظر انداخت و به اندازه ی درک و بینایی خویش منظره ای شگرف و شگفت دید. نمادها و تمثیل ها در آثار عرفانی کاربرد گسترده ای دارند که تحلیل و بررسی آنها باعث گشوده شدن بسیاری از گره ها و ا...

متن کامل

هنر کتاب آرایی در عصر مغول

متن کامل

تذهیب در هنر کتاب آرایی ایران

متن کامل

رشد تشیع و افول تصوف خانقاهی در آذربایجان دوره ی شاه طهماسب صفوی (930-984 ه.ق.)

تصوف که به عنوان طرز فکر و مجموعه­ای از آداب و اعمال مشخص، در بر گیرنده­ی نوعی عکس­العمل نسبت به اوضاع اجتماعی بود، در طول تاریخ پر فراز و نشیب اسلام و ایران، انعکاسات و الهامات بسیار متفاوتی از فرهنگ معنوی طبقات جامعه­ی اسلامی را در خود پذیرفته، حل و جذب کرد. اینکه در آذربایجان قرن دهم ودر دوره­ی شاه طهماسب وضعیت تصوف چگونه بوده است موضوعی در خور توجه است. در این دوره از سویی رشد تشیع ومبارزه­...

متن کامل

بررسی رمز و نماد در حدیقه سنایی

بی‌شک برای دریافت حقیقت هر اثری، دانستن و دریافت روش شاعر یا نویسنده‌ی آن در هر عصر و دوره‌ای لازم و ضروری است. از این میان آثار عرفانی و صوفیانه ضمن این‌که از این قاعده مستثنی نیستند بلکه بیشتر به روش شناسایی نیاز دارند.یکی از مباحث عمده در آثار عرفانی و صوفیانه مبحث رمز (سمبل) و یا نماد و شناخت دقیق و همه‌جانبه‌ی آن می‌باشد. شعرا و عرفای ایرانی با بهره‌گیری از رمز و زبان سمبلیک موفق به خلق آث...

متن کامل

راز و رمز تمثیل در اشعار نادرپور

هدف از این تحقیق بررسی تمثیل در اشعار نادر نادرپور شاعر حاضر فارسی است که بر گرفته از پایان نامه با عنوان بررسی ترفندهای بدیعی و بیانی در دیوان اشعار نادر نادرپور است که بخشی از این تحقیق به تمثیل اختصاص دارد، محقق سعی دارد با بر شمردن شاهد مثال­های متعدد در دیوان نادر پور به نتایجی دست یابد و اینکه نادرپور در اینجا از چه شیوه‌های تمثیلی بهره برده است؟ تمثیل در شعر او بر اساس نظریه‌های صاحب نظر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده هنرهای کاربردی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023