کانی شناسی و ژئوشیمی رسوبات نیمه شرقی دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه در گوشه شمال غرب ایران یکی از بزرگترین دریاچه های شور و از نوع دائمی و یکی از دریاچه های فوق اشباع ازنمک دنیا است. در این تحقیق کانی شناسی و ژئوشیمی رسوبات دریاچه در نیمه شرقی از نمونه های گرفته شده از عمق 5/1 متری کف دریاچه مورد پژوهش قرار داده شد.. آنالیزهای xrd انجام شده نشان می¬دهند که کانی¬های اصلی تشکیل دهنده رسوبات دریاچه ارومیه به ترتیب فراوانی نسبی شامل کانی¬های کربناته (کلسیت، دولومیت، آراگونیت)، کانی سولفاته ژیپس، کانی¬های رسی ( مونتموریلونیت، ایلیت - موسکویت، کلریت)، هالیت، آمفیبول ، هورنبلند، پلاژیوکلاز و کوارتز می¬باشد، منشا کوارتز و رس عمدتا آواری و تخریبی است. مقایسه ترکیب رسوبات نشان میدهد که اکسیدهای عناصر اصلی , sio2 tio2 ,al2o3 mgo, mno و fe2o3 در نمونه های گرفته شده از حوالی دلتای رودخانه ها نسبت به نمونه های مرکز دریاچه فراوانی بیشتر، در حالی که اکسیدهای عناصر اصلی na2o, cao, k2o وp2o5 در نمونه های مرکز دریاچه نسبت به نمونه های حوالی دلتای رودخانه فراوانی بیشتری نشان می دهند. در بین عناصر جزئی عناصر rb, sr بیشترین فراوانی یشتری را در نمونه های مرکز دریاچه نسبت به نمونه های حوالی دلتای رودخانه فراوانی بیشتری نشان می دهند. الگوی توزیع ree نورمالیزه شده به کندریت غنی شدگی lree نسبت به hree را نشان می¬دهد، در حالی که الگوی نرمالیزه شده این عناصر نسبت بهucc و paas توزیع یکنواختی را نشان می¬دهد. اکسیدهای al ,mn ,p ,si ,fe و ti با همدیگر دارای همبستگی مثبت ولی اکسیدهایca, k وna عناصر ذکر شده دارای همبستگی منفی می¬باشند. همبستگی مثبت بالا بین عناصر اصلی al,k,fe,p,mn,si وti با عناصر جزئی مانند co,v,rb,w,th وجود دارد، همبستگی مثبت بالایی بین عناصر fe,al,mn,si,ti و pبا عناصر نادر خاکی دیده می¬شود. منشا رسوبات با استفاده از نمودار مثلثی (sio2/10)-( na2o+k2o)-(cao+mgo) حدواسط گرانیت و اولترامافیک تشخیص داده شد. شرایط هوازدگی حاکم بر محیط در زمان تشکیل این رسوبات با استفاده از نسبتهای rb/sr na/ti, na/al, na/k, و رابطه[(fe2o3 +k2o +na2o +cao+mgo +mno+tio2)/al2o3] icv وجود هر دو نوع هوازدگی فیزیکی و شیمیایی و غالب بودن هوازدگی فیزیکی را که کنترل کننده ترکیب کانیایی رسوبات بوده، نشان دادند.