بررسی حقوقی و جرم شناختی جرم اسیدپاشی

جرم اسیدپاشی به خاطر ماهیت بسیار خشن و نیز آسیب و صدمات جسمی و روانی جبران ناپذیری که به فرد قربانی وارد می نماید، به یکی از هولناک ترین روش های انتقام جویی تبدیل شده است. اغلب مرتکبین این جرم سعی می کنند اسید را روی صورت مجنی علیه بپاشند تا قربانی ظاهر و زیبایی خود را برای همیشه از دست بدهد که ارتکاب این جرم تاثیرات سوء واحساس ترس و نگرانی برای سایر افراد جامعه به خصوص دختران جوان و خانواده هایشان به وجود می آورد. انتقام گیری توام با ارضای تمایل به تحقیر قربانی مهمترین دلیل این جنایت محسوب می شود، انتقامی که عمومأ ریشه در یک رابطه عاطفی شکست خورده دارد.در این پایان نامه از مطالعه کتابخانه ای استفاده شده است که پس از تحلیل عناصر تشکیل دهنده این جرم به بررسی نظریه های جرم شناختی و همچنین عوامل موثر در ارتکاب جرم اسیدپاشی و روش های پیشگیری از این جرم پرداخته شده است. می توان جرم اسیدپاشی را با در نظر گرفتن جمیع جهات چنین تعریف نمود: «پاشیدن عمدی اسید یا هر نوع ترکیبات شیمیایی و غیر شیمیایی بر روی بدن انسان دیگری که منجر به قتل و یا سایر صدمات جسمانی مذکور در قانون گردد.»اصولاً قانونگذار ضرب، جرح، قطع عضو و قتل را از نظر عنصر مادی در قالب آزاد قرار داده است، یعنی وسیله اعم از مادی و یا معنوی و نیز رفتار فیزیکی خاصی برای ارتکاب این گونه جرایم شرط ندانسته است. بنابراین، با هر وسیله و به هر شکلی ممکن است رخ دهد. ولی قانونگذار باتوجه به صدمات و عوارضی که از ارتکاب این جرم به مجنی علیه وارد می گردد و همچنین رعب و هراسی که در جامعه ایجاد می کند و نیز به دلیل سهولت نسبی ارتکاب این جرم در سال 1337 برای صدمات جسمانی ناشی از اسیدپاشی با تصویب ماده واحده ای «لایحه قانونی مربوط به مجازات پاشیدن اسید» به طور خاص این عمل مجرمانه را جرم انگاری نموده است. اما در خصوص نسخ ضمنی ماده واحده جای تردید باقی نیست که قسمت صدرآن که مجازات اعدام را برای مرتکب قتل ناشی از پاشیدن عمدی اسید مقرر نموده است منسوخ می باشد. ولی سایر قسمت های ماده واحده به دلیل خاص بودن آن و عدم تعارض با قوانین دیگر قابلیت استناد را دارد. در خصوص تحلیل جرم شناختی جرم اسیدپاشی از حیث تبیین مبانی نظری،نظریه های ناکامی، پرخاشگری، نظریه خنثیسازی،نظریه فمینیستی،نظریه یادگیری اجتماعی، نظریه خرده فرهنگ، نظریه کنترل اجتماعی و نظریه کنترل شخصی قابلیت انطباق با این جرم را دارا می باشند.در مجموع در تحلیل جرم اسیدپاشی به لحاظ مبانی نظری، چهار چوبی ترکیبی و تلفیقی را می طلبند. در مورد عوامل موثر در ارتکاب جرم اسیدپاشی به علل فردی مانند جنسیت،سن، اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان، الکلیسم، ضعف اعتماد به نفس، عدم مهارت های ارتباطی با دیگران و اختلالات شخصیتی و روانی و نیز در خصوص علل اجتماعی می توان به خانواده، جامعه و فرهنگ اشاره نمود. پیشگیری از جرم اسیدپاشی می توان از طریق پیشگیری کیفری اعم از عام و خاص و همچنین پیشگیری غیرکیفری که شامل پیشگیری اجتماعی و وضعی می شود در کاهش و جلوگیری ارتکاب این جرم نقش موثری دارد. آنچه مسلم است. مهمترین ساز و کار در مقوله پیشگری از این جرم، استفاده و به کار گیری تلفیقی از انواع روش های پیشگیرانه می باشد.