مطالعه تاثیر سیستمهای خاکورزی بر علفهای هرز و عملکرد گیاه زراعی در کشت ذرت علوفه ای

طالعه پیش رو به منظور بررسی تاثیر سیستم¬های خاک¬ورزی مختلف شامل خاک ورزی متداول، کم خاک ورزی و بدون خاک ورزی بر روی تراکم و تنوع علف¬های ¬هرز و عملکرد ذرت علوفه¬ای، در سال 1392 در شهرستان آزادشهر انجام شد. آزمایش در قالب طرح نستد در سه قطعه زمین مجزا هر یک به ابعاد 30×50 متر، انجام شد. نمونه‏گیری در شش مرحله شامل مراحل دو برگی، شش برگی، گلدهی، خمیری دانه، رسیدگی فیزیولوژیک و مرحله ی برداشت علوفه ی ذرت انجام شد. در هر مرحله به صورت زیگزاگ در قطعه ی مورد نظر حرکت کرده و با استفاده از کوادرات1×1 متر مربع به صورت تصادفی، 15 نمونه از ذرت ‏برداشته شد. صفات اندازه‏گیری شده در هر مرحله ی نمونه‏برداری از ذرت شامل سطح برگ بوته، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک بوته و ارتفاع بوته بود. برای بررسی علف‏های هرز در دو مرحله‏ی ابتدا (22 روز پس از کشت) و انتهای دوره ی بحرانی کنترل علف¬های هرز (40 روز پس از کشت)، 15 نمونه‏گیری انجام شد و در هر مرحله ی نمونه‏گیری در هر تیمار خاک‏ورزی و در هر کوادرات شاخص‏های تنوع سیمپسون و شانون-واینر، شاخص‏های یکنواختی کامارگو و اسمیت-ویلسون و شاخص تشابه محاسبه شدند. نتایج مطالعه نشان داد که در ابتدای دوره ی بحرانی کنترل علف¬های هرز، ماده ی خشک تولید شده توسط علف‏های هرز در نظام‏های خاک‏ورزی مرسوم، کم‏خاک‏ورزی و بدون خاک‏ورزی به ترتیب برابر 8، 21 و 18 گرم در متر مربع بود. در این مرحله بین نظام کم‏خاک‏ورزی و بدون خاک‏ورزی از نظر ماده ی خشک تولید شده توسط علف‏های هرز اختلاف معنی‏داری مشاهده نشد. اما این دو نظام خاک‏ورزی با خاک‏ورزی متداول اختلاف معنی‏داری داشتند. در انتهای دوره ی بحرانی کنترل علف¬های هرز، شرایط متفاوتی مشاهده شد، به طوری که در نظام خاک‏ورزی مرسوم مقدار ماده ی خشک تولید شده توسط علف‏های هرز نسبت به دو نظام کم‏خاک‏ورزی و بدون خاک‏ورزی به ترتیب 43/2 و 92/3 برابر کمتر بود. شاخص تنوع سیمپسون برای علف های هرز در نظام خاک ورزی متداول در ابتدا (40/0) و انتهای دوره بحرانی کنترل علف¬های هرز (40/0) یکسان بود. مقدار شاخص تنوع سیمپسون در نظام کم¬خاک‏ورزی برای هر دو مرحله ی‏ ابتدا (55/0) و انتهای دوره ی بحرانی کنترل علف¬های هرز (60/0) بیشتر از نظام خاک‏ورزی متداول به دست آمد. شاخص تنوع علف‏های هرز برای نظام بدون خاک‏ورزی در ابتدای دوره ی بحرانی کنترل علف¬های هرز کمترین مقدار (30/0) و در انتهای دوره ی بحرانی (62/0) بود که به شدت افزایش داشت. نتایج حاکی از آن بود که بین نظام‏های خاک‏ورزی از نظر سطح برگ بوته، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک بوته و ارتفاع بوته ی ذرت اختلاف معنی‏داری وجود نداشت. در بین نظام‏های خاک‏ورزی مورد مطالعه با وجود عدم وجود اختلاف معنی‏دار در عملکرد وزن خشک ذرت، مقدار عملکرد علوفه ی تر ذرت در نظام خاک‏ورزی متداول از نظر آماری بیشتر از دو نظام دیگر بود.