پترولوژی سنگهای دگرگونی دزگ (جنوب غرب شاهرخت) - شرق ایران

منطقه مورد مطالعه درحقیقت یک مجموعه افیولیتی با توالی تقریباً کاملی از سنگهای آذرین اولترامافیکی تا مافیکی( دگرگون شده)، چرت¬های رادیولردار و رادیولاریت¬ها(بعضاً دگرگون شده) و با یک زون دگرگونی مشخص در بخش شرقی است. مجموعه سنگی فوق بطور بین انگشتی نسبت به یکدیگر و سایر اجزاء مجموعه افیولیتی قرار دارند. توالی افیولیتی در منطقه مورد مطالعه به دلیل تحمل فعالیتهای تکتونیکی مختلف بخوبی مشهود نیست؛ اگرچه در چند نقطه از منطقه، توالی تقریباً مشخصی مشاهده می¬شود. در این مناطق از سنگ¬های زون دگرگونی تا سنگهای اولترامافیک، گابرو، دایکهای صفحه¬ای بسیار مشخص دگرگون شده، بازالت تا آندزیت بازالت مشاهده می¬شود که حالت لایه¬بندی مشخصی در گابروها قابل مشاهده است. سنگ¬های متابازیتی همراه افیولیت، تحت تأثیر دگرگونی ناحیه¬ای دیناموترمال با شدت متغیر دگرگونی درجه پایین تا رخساره¬های شیست¬سبز، اپیدوت آمفیبولیت، قرار گرفته است. این دگرگونی سنگ¬های شیست¬سبز، اپیدوت آمفیبولیت را بوجود آورده است که بصورت یک زون دگرگونی مشخص در بخش شرقی این افیــولیت رخنمون یافته است. درجه دگرگونی این نوار دگرگونی بطور کلی از غرب به شرق افزایش می¬یابد. بعضی از این سنگ¬های دگرگونی حاصل دگرگونی ناحیه¬ای )دیناموترمال( گدازه های بالشی اولیه هستند. اگرچه افیولیت منطقه از انواع تتیسی است. بخش اعظم توالی پوسته¬ای افیولیت منطقه دگرگون شده است. لذا با توجه به دگرگونی بخشهایی از پریدوتیتهای قاعده¬ای افیولیت، نام افیولیت دگرگون شده برای این مجموعه افیولیتی نامی ایده¬آل است. اثرات پنج مرحله دگرگونی هیدروترمال(کف اقیانوسی)، ناحیه ای دیناموترمال(پیشرونده و پسرونده)، دگرگونی کاتاکلاستیکی محلی، دگرگونی ناحیه¬ای نهایی و دگرگونی مجاورتی در سنگ¬های دگرگونی منطقه مشاهده می¬شود. بر اساس نتایج این تحقیق دو مرحله دگرگونی ناحیه¬ای دیناموترمال پیشرونده(با گرادیان ژئوترمال خاص مناطق فرورانش) و پسرونده(حاشیه های کرونا در هورنبلند و بقایای پیروکسن¬ها داخل آمفیبول ها و اپیدوت ها) در متابازیت¬های منطقه، شاهدی بر وقوع فرآیند فرورانش و بالا آمدن بخشی از سنگ¬ها طی راندگی در جهتی مخالف جهت فرورانش در منطقه مورد مطالعه است. جهت فرورانش در منطقه مورد مطالعه و در نتیجه در شرق ایران به سمت شرق ـ شمال شرق و در نتیجه جهت راندگیها به سمت غرب ـ جنوب غرب بوده است.