اثرات بستر کاشت و غلظت های مختلف ایندولبوتیریک اسید (iba) بر ریشه زایی قلمه رزماری

چکیده: با توجه به اینکه رویکرد جهانی به سمت داروهای گیاهی و پرهیز از مصرف داروهای شیمیائی است، توجه بیش از پیشبه گیاهان داروئی را ایجاب می نماید. شاید بتوان گفت که اولین قدم در راستای توسعه هر چه بیشتر سطح زیر کشت این گیاهان، توجه به شرایط بهینه رشد و نحوه کشت آنها باشد.یکی از این گیاهان داروئی پرارزش، رزماری می باشد. در همین راستا و به منظور بررسی اثرات بستر کاشت و غلظت های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (iba) بر ریشه زایی قلمه های رزماری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه زینتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای بستر کاشت در سه سطح شامل:100 درصد خاک مزرعه، 100درصد ماسه بادی و 50 درصد خاک زراعی + 50 درصد ماسه بادی و هورمون اکسین در چهار غلظت، عدم مصرف (شاهد) 2، 4 و 6 میلی گرم در لیتردر نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد طول ریشه، وزن تر ریشه و برگ، سطح برگوزن خشک ریشه و برگ در هر قلمه در هر سه مرحله نمونه برداری در بستر کاشت ماسه بادی و کمترین میزان آنها در بستر کاشت خاک مزرعه، به دست آمد. همچنین بین صفات مورد بررسی،تنها صفت تعداد ریشه، واکنش مثبت به کاربرد هورمون نشان داد. به طوری که با افزایش غلظت هورمون iba، تعداد ریشه در هر قلمه نیز به طور خطی افزایش یافتو بیشترین تعداد ریشه در غلظت 6 میلی گرم در لیتر هورمون و کمترین آن در تیمار شاهد به دست آمد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که بیشترین ریشه زایی در قلمه های رزماری در شرایط بستر کاشت ماسه بادی و کاربرد غلظت 6 میلی گرم در لیتر هورمونibaبه دست می آید. نتایج همبستگی بین صفات مورد بررسی نیز حاکی از این امر می باشد که با افزایش تعداد ریشه در هر قلمه به موجب انتخاب بستر کاشت مناسب و یا کاربرد غلظت مناسب هورمون ایندول بوتیریک اسید (iba)، افزایش وزن ریشه و متعاقب با آن افزایش سطح و وزن برگ را در پی خواهد داشت.با توجه به نتایج به نظر می رسد که افزایش در ریشه زایی قلمه های رزماری در شرایط بهینه رشد، در نهایت می تواند رشد و توسعه هر چه بیشتر این گیاه دارویی حائز اهمیت را از طریق قلمه گیری به همراه داشته باشد.