بررسی عوامل موثر بر استفاده از روشهای نوین آبیاری در بخش کشاورزی (مطالعه موردی: اراضی کشت پسته بخش مرکزی شهرستان سیرجان)

بخش کشاورزی در حکم اصلی¬ترین بخش اقتصاد در توسعه روستایی، به شدت به پتانسیلها و توانهای طبیعی وابسته است که در این میان منابع آب بیشترین تأثیر را در این بخش دارد. هدف اصلی این پژوهش نیز بررسی نقش عوامل موثر در استفاده از روش¬های نوین آبیاری بر پسته کاران بخش مرکزی شهرستان سیرجان بوده است که به روش توصیفی_ پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری کلیه کشاورزان پسته کار در بخش مرکزی شهرستان سیرجان (50 بهره¬بردار) می¬باشد که از شیوه¬های نوین آبیاری استفاده کرده¬اند. تعیین حجم نمونه نیز به روش تمام شماری(سرشماری) انجام شده است. تحلیل داده¬ها با استفاده از آزمونهای آماری همبستگی و تحلیل عاملی انجام شد. با بهره گیری از تکنیک تحلیل عاملی، عوامل موثر در استفاده از روشهای نوین آبیاری در سه عامل شامل ویژگیهای اقتصادی، ویژگیهای اجتماعی و مسایل مدیریتی خلاصه گردید. عامل اقتصادی با میانگین وزنی بار عاملی 0/753 بیشترین نقش را داشته است و هر کدام از عوامل مدیریتی و اجتماعی، به ترتیب با میانگین وزنی 0/668 و 0/554 بر اساس نقش و اهمیت هر کدام از متغیرهای مربوطه در گروه عوامل دو و سه قرار گرفتند.. بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی، سطح معناداری 000/0 به دست آمد که این مقدار از سطح معناداری 05/0 کمتر می¬باشد، در نتیجه فرض اول پژوهش مبنی بر اینکه؛ عامل اقتصادی مهمترین عامل موثر بر استفاده از روشهای نوین آبیاری در بخش کشاورزی است مورد تأیید قرار گرفت. در آزمون فرضیات دوم و سوم از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در فرض دوم متغیرهای دانش فنی و اجرایی بهره برداران شامل 10 گویه که به صورت طیف 5 امتیازی لیکرت رتبه بندی شده اند می¬باشد. در این فرصیه سطح معناداری (896/0) بیشتر از سطح 05/0 به دست آمد در نتیجه این فرض پژوهش که بین دانش فنی و اجرایی بهره¬برداران و استفاده از روشهای نوین آبیاری رابطه معنادار وجود دارد مورد تأیید قرار نگرفت. در فرضیه سوم نیز شاخص های کیفیت آب آبیاری شامل هدایت الکتریکی، اسیدیته، کلر، سدیم و نسبت جذب سدیم می¬باشد. سطح معناداری به دست آمده در این آزمون (009/0) کمتر از 05/0 می¬باشد، در نتیجه این فرض که بین کیفیت آب آبیاری و استفاده از روشهای نوین آبیاری رابطه معنادار وجود دارد مورد تأیید قرار گرفت.