نقش بیمه در تعیین الگوی بهینه محصولات زراعی و درآمد کشاورزان: مطالعه موردی شهرستان کوهدشت استان لرستان

وارد کردن شرایط ریسک و عدم¬قطعیت در بخش کشاورزی امری اجتناب¬ناپذیراست. این موضوع سیاست¬گذاران بخش کشاورزی¬ را برآن داشته است تا به برنامه¬ریزی و مدیریت درست منابع موجود بپردازند. بیمه محصولات کشاورزی یکی از راهکارهای مهم کاهش ریسک در بخش کشاورزی به شمار می¬آید. هدف اصلی این مطالعه بررسی نقش بیمه محصولات زراعی بر الگوی کشت بهینه می-باشد. برای این منظور با استفاده از مدل برنامه¬ریزی توأم با ریسک بر اساس روش تارگت موتاد به بررسی این موضوع در شهرستان کوهدشت پرداخته شد. داده¬های مورد نیاز این مطالعه از طریق روش نمونه¬گیری تصادفی دو مرحله¬ای و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری در سال زراعی 91-1390 گردآوری شد. نتایج مطالعه نشان داد اعمال بیمه بر الگوی کشت بهینه اثر گذاشته به طوریکه سطح زیر کشت بهینه محصول گندم آبی در نماینده بزرگ مقیاس افزایش و محصولاتی نظیر ذرت دانه¬ای و عدس دیم و نخود دیم در مدل باقی می¬مانند. در حالت اعمال ریسک بدون دخالت دادن بیمه نیز در این گروه نماینده، محصولاتی نظیر گندم دیم، جو آبی و چغندر قند حذف می¬گردند. در نماینده کوچک مقیاس نیز نتایج حاکی از آن است که محصول زراعی عدس دیم به مقدار قابل توجهی وارد مدل می¬شود و محصول گندم دیم حذف می¬گردد. همچنین با دخالت دادن بیمه محصول ذرت دانه¬ای که از نوسانات قیمتی بیشتری برخوردار بوده وارد مدل می¬شود. در مجموع بیمه محصولات کشاورزی باعث ایجاد افزایش در بازده ناخالص مزرعه و جلوگیری از کاهش بازده ناخالص مزرعه می¬گردد.