بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی ـ رفتاری بر استرس شغلی، فرسودگی شغلی، بهزیستی روان-شناختی و توانمندسازی روان¬شناختی در کارکنان پالایشگاه نفت آبادان

استرس یک واقعیت همیشگی در زندگی است، در نتیجه مدیریت استرس یک مهارت بسیار مهم برای سلامتی بیشتر و بهزیستی است. از¬این¬رو هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه¬ی شناختی ـ رفتاری بر استرس شغلی، فرسودگی شغلی، بهزیستی روان¬شناختی و توانمندسازی روان¬شناختی است. نمونه¬ی این پژوهش 36 نفر از کارکنان پالایشگاه نفت آبادان را شامل می¬شود. این گروه در مرحله¬ی نخست به روش تصادفی ساده انتخاب شده¬، سپس در مرحله¬¬ای دیگر به طور تصادفی به دو گروه آزمایش (18 نفر) و گواه (18 نفر) تقسیم شدند. طرح پژوهشی حاضر آزمایشی میدانی از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه می¬باشد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه استرس شغلی (پارکر و دکوتیس، 1983)، پرسشنامه فرسودگی شغلی (مسلش و جکسون، 1993)، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی (ریف، 1989) و پرسشنامه توانمندسازی روانشناختی (اسپریتزر، 1995) است. جهت تحلیل داده¬ها از نرم¬افزار spss ویراست 18 و تحلیل کوواریانس چند متغیری (mancova) و تحلیل کوواریانس یک متغیری (manova) استفاده شده است. یافته¬های پژوهش حاضر نشان می¬دهد که آموزش مدیریت استرس به شیوه¬ی شناختی ـ رفتاری نتایجی را در بر داشته است از قبیل: الف) کاهش استرس شغلی کارکنان ب) بهبود علائم فرسودگی شغلی کارکنان از قبیل خستگی هیجانی و کفایت شخصی (اما این روش در کاهش مسخ شخصیت کارکنان موثر نبوده است) ج) افزایش تمامی مولفه¬های بهزیستی روانشناختی (خودمختاری، تسلط بر محیط، رشد شخصی، روابط با دیگران ، هدف در زندگی و پذیرش خویشتن) کارکنان و د) افزایش توانمندسازی روانشناختی کارکنان. همچنین نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس در متن مانکوا بر روی میانگین نمره¬ی مولفه-های توانمندسازی روانشناختی (معناداری، شایستگی، خودتعینی و اثربخشی)، نشان می¬دهد که آموزش مدیریت استرس به شیوه¬ی شناختی ـ رفتاری سبب افزایش معناداری، شایستگی و اثربخشی کارکنان شده است؛ اما این روش در افزایش خودتعیینی کارکنان موثر نبوده است.