بررسی برخی ویژگی های زیستی ماهی نازک (chondrostoma regium) در رودخانه بهشت آباد استان چهارمحال و بختیاری

چکیده ویژگی¬های زیست¬شناسی ماهی نازک (chondrostoma regium) در رودخانه بهشت¬آباد استان چهارمحال و بختیاری از فروردین تا اسفند 1392 مورد بررسی قرار گرفت. 323 قطعه ماهی نازک (139 قطعه ماده، 180 قطعه نر و 4 قطعه نابالغ) صید و پس از بیهوشی در محلول 1% پودر گل میخک، در فرمالین 10% تثبیت شد. نمونه¬ها در آزمایشگاه مورد زیست سنجی قرار گرفتند. دامنه طولی در ماهیان نر 10/22 - 04/8 سانتی¬متر، در ماهیان ماده 15/23 - 84/7 سانتی¬متر و در ماهیان نابالغ 08/7 - 95/5 سانتی¬متر بود. دامنه وزنی ماهیان نر، ماده و نابالغ به ترتیب برابر 105 - 20/5، 155 - 70/8 و 69/4 - 90/1 گرم بود. رابطه طول و وزن به صورت معادله (955/0=r2) 0451/3 l0089/0=w برای نرها، (854/0=r2) 1095/3l0082/0=w برای ماده¬ها و (916/0= r2) 0001/3l0107/0=w برای کل ماهی¬ها محاسبه شد. الگوی رشد در نرها و در کل ماهی¬ها ایزومتریک و درماده¬ها آلومتریک مثبت بود. نرها در گروه ¬های سنی 1 تا 5 سال و ماده¬ها در گروه¬های سنی 1 تا 6 سال قرار داشتند. سن ماهی¬های نابالغ زیر یک سال برآورد شد. معادله رشد طولی ون برتالنفی در نر و ماده به ترتیب به صورت ](483/0+t)267/0-e-1[23/26 = lt و ](067/2+t)148/0-e-1[89/31 = lt و معادله رشد وزنی آن¬ها به ترتیب به صورت 0451/3](483/0+t)267/0-e-1[77/160 = wt و 1095/3](067/2+t)148/0-e-1[11/266 = wt محاسبه شد. نسبت جنسی کل نمونه¬ها 3/1نر:1ماده بدست آمد. مشاهدات ماکروسکوپی گنادها، 5 مرحله چرخه رسیدگی جنسی شامل نابالغ، درحال توسعه، قادر به تخم¬ریزی، پسرفت و بازسازی نشان داد. حداقل هماوری مطلق 1013 و حداکثر هماوری مطلق 8177 و میانگین (±خطای استاندارد) آن 337 ± 4210 عدد تخمک بود. قطر تخمک در فروردین تا خرداد به صورت معنی¬داری افزایش و در تیر و مردادکاهش یافت. دامنه قطر تخمک 05/0 – 41/2 میلی¬متر برآورد شد. بیشینه مقدار شاخص گنادوسوماتیک در ماهی¬های نر در اردیبهشت (%32/2 ± 19/5) و در ماهی¬های ماده در خرداد (%81/1 ± 18/26) مشاهده شد که هر دو این مقادیر دارای تفاوت معنی-دار با سایر ماه¬ها بود )05/0>(p. میانگین این شاخص در نرها و ماده¬ها به ترتیب برابر 10/0 ± 41/1 و 62/0 ± 18/10 بود که این شاخص به طور معنی¬داری در ماده¬ها بیشتر از نرها بود. میانگین فاکتور وضعیت با اختلاف معنی¬داری در ماده¬ها (02/0 ± 14/1) بیشتر از نرها (01/0 ± 02/1) بود. میانگین طول نسبی روده (050/0 ± 180/1) نشان¬دهنده تغذیه گیاه¬خواری در این ماهی بود. مقدار شاخص شدت تغذیه در فصول مختلف در کل ماهیان، نرها و ماده¬ها تفاوت معنی¬داری را نشان نداد )05/0> (p. حدود 55 درصد دستگاه-های گوارش ماهیان پر و 45 درصد آن¬ها خالی بودند. میانگین شاخص تهی بودن دستگاه گوارش کل ماهیان 48 درصد بودکه نشان¬دهنده تغذیه متوسط است. براساس مشاهده ماکروسکوپی گنادها و تغییرات قطر تخمک و شاخص گنادوسوماتیک، فصل تخم-ریزی ماهی نازک از اردیبهشت تا خرداد ماه است.