تأثیر زیست افزایی سولفات روی 4znso بر عملکرد ارقام گندم بهاره (triticum aestivum l.)

همانند انسان ها، در مورد گیاهان نیز عناصر غذایی نقش بسیار مهمی را در تغذیه و افزایش عملکرد ایفا می کنند. به طوری که کمبود این عناصر باعث محدودیت رشد و سرانجام عملکرد گیاه خواهد شد .در این میان، کمبود روی (zn) یک مشکل اساسی برای تغذیه ی گیاهان و انسان ها، به ویژه، در خاک های آهکی به شمار می آید. روی برای ساخت dna،rna، متابولسیم کربوهیدارت ها، لیپید ها و پروتئین ها و دفع دی اکسید کربن استفاده می شود. این عنصرهمچنین، در فتوسنتز، تقسیم یاخته ای و داراز شدن یاخته، حفظ ساختمان و عملکرد غشای یاخته ای، ساخت تریپتوفان شرکت دارد. از سوی دیگر، ساختمان و عملکرد غشای یاخته ای به شدت تحت تأثیر کمبود عنصر روی قرار دارد. یکی از راه های افزایش روی، افشانه کردن این عنصر در مراحل مختلف رشدی گیاهان می باشد. به منظور بررسی اثرات زیست افزایی سولفات روی (4znso) در مراحل مختلف رشد و ویژگی های مرتبط با عملکرد ارقام بهاره ی گندم (triticum aestivum l.)،آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار ، پنچ سطح پیش تیمار با سولفات روی، (بذر خشک یا بدون پیش تیمار (به عنوان شاهد)، آب دیونیزه (فاقد سولفات روی)، محلول دارای50 میلی مولار سولفات روی، محلول دارای75 میلی مولار سولفات روی و محلول دارای 100 میلی مولار)، در دو زمان متفاوت (6 ساعت و 12ساعت) و دو رقم گندم بهاره ی (آرتا و شیرودی) در آزمایشگاه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه انجام شد. همچنین، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت در این آزمایش فاکتورهای مورد مطالعه عبارت بودند از دورقم گندم بهاره ی، شیرودی وآرتا و7 تیمار کودی سولفات روی شامل: شاهد (عدم افشانه کردن)، افشانه کردن 5/0 درصد سولفات روی در مرحله ی شکمی، افشانه کردن 5/0درصد سولفات روی به علاوه اوره در مرحله ی شکمی، افشانه کردن 5/0درصد سولفات روی در مرحله ی شیری، افشانه کردن 5/0 درصد سولفات روی در مراحل مرحله ی شیری دانه به علاوه اوره، افشانه کردن 5/0درصد سولفات روی در مرحله ی خمیری دانه و افشانه کردن 5/0درصد سولفات روی در مرحله ی خمیری دانه به علاوه اوره، درسال زراعی1390-1391 درکشتزار پژوهشی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه مراغه انجام شد. پس از استقرار بوته ها و رسیدگی کامل نمونه برداری و جمع آوری داده انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیهی واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که پیش تیمار با سولفات روی باعث افزایش درصد نهایی جوانه زنی، افزایش درازای ریشه چه و درازای ساقه چه و همچنین، موجب افزایش وزن خشک ساقه چه و ریشه چه گردید. لازم به ذکر است که در بین سطوح پیش تیمار با سولفات روی، تیمار 10 میلی مولار در 6 ساعت، بیشترین تاثیر را برجای نهاد. افزون بر این، در شرایط کشتزار افشانه کردن سولفات روی موجب افزایش وزن هزار دانه درمرحله شیری، عملکرد اقتصادی ، شاخص برداشت در مرحله شیری و غلظت روی دانه در مرحله شکمی گردید و رقم آرتا نسبت به شیرودی بیش تر تحت تأثیر افشانه کردن قرار گرفت.