پهنه بندی خطر احتمالی زلزله با استفاده از مدل سازی عدم قطعیت ها در فرایند توابع تجربی گرین

تخمین مقادیر پارامترهای جنبش های قوی زمین نقش کلیدی در تحلیل و طراحی سازه های مقاوم در برابر زلزله دارد. با این وجود، در مناطقی که پتانسیل لرزه خیزی بالایی دارند و در عین حال زلزله قوی دستگاهی ثبت شده ای برای آنها وجود ندارد، استفاده از پارامترهای جنبش های قوی زمین در این مناطق برای مطالعات پایه ای و یا طراحی و یا بهسازی سازه های مقاوم در برابر زلزله مسئله ای چالش برانگیز است. برای رفع این نیاز، غالبا روش های تجربی تحلیل خطر زلزله، در قالب روابط کاهندگی مورد استفاده قرار می گیرد. ولی روابط کاهندگی برای مناطق مختلف تکتونیکی عرضه می گردد و استفاده از آنها برای مناطق دیگر و بعلاوه نقص این روابط در احتساب مناسب اثر حوزه نزدیک و رژیم های مختلف تکتونیکی می تواند منجر به ارائه نتایجی نا معتبر گردد. از طرفی اطلاعات مربوط به جنبش های قوی زمین و ارزیابی مقادیر آن نقش تعیین کننده ای در تحلیل و طراحی سازه ها، مطالعات زبربنایی، مباحث کلان اقتصادی و بیمه ای و تالیف آئین نامه های تخصصی دارد. اگر نگاهی به زلزله های پرخسارت در طول سالیان گذشته انداخته شود، اهمیت ارزیابی و تخمین این مقادیر بیش از پیش نمایان می شود. به عنوان مثال زلزله بسیار شدید طبس در سال 1979 با تلفات چیزی در حدود 15000 نفر و یا زلزله نورثریج در سال 1994، با خسارت مالی حدود 19 میلیارد دلار، خود مبین اهمیت تخمین دقیق و مناسب پارامترهای جنبش های قوی زمین می باشد. روش های تئوری تخمین مقادیر جنبش ها می توانند منجر به ارزیابی دقیق تر مقادیر جنبش ها گردند. روش تصادفی گسل محدود روشی کارامد برای شبیه سازی حوزه نزدیک و روش تابع تجربی گرین روشی مناسب برای حوزه دور می باشد. با ترکیب این دو روش می توان نقایص روش دیگر را پوشش داد و به نتایج مطمئن تری رسید. اهمیت این ارزیابی برای مناطقی که در جوار چشمه های متعدد لرزه ای واقع شده اند، دوچندان می شود. به عنوان مثال کلانشهری مانند تهران که چشمه های لرزه ای متعددی پتانسیل تهدید آن را دارند و تدابیر ویژه و خاصی نیز در هنگام گسترش شهر تهران و رشد جمعیت در آن برای مواجهه با خطر زلزله برای این منطقه با خطر لرزه ای بسیار زیاد اندیشیده نشده است و وقوع زلزله ای شدید در این کلانشهر می تواند منتج به فاجعه ای جبران ناپذیر گردد. در این پژوهش ابتدا با تهیه ابزار و برنامه رایانه ای با ترکیب روش های تصادفی و گرین و با مدل سازی عدم قطعیت ها و بررسی سناریوهای مختلف وقوع زلزله، به ارزیابی خطر لرزه ای برای منطقه تهران، که منطقه ای با پتانسیل لرزه خیزی بالاست پرداخته ایم.