سنجش تناسب اراضی استان لرستان برای کاشت چغندرقند بر اساس مدل ahp و topsis در محیط gis

تولید محصول و قابلیت کشاورزی در هر منطقه به هوا و ویژگی¬های اقلیمی آن بستگی دارد، لذا مطالعه¬ی عناصر و عوامل اقلیمی موثر بر کشاورزی از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. با توجه به نیاز روز¬افزون تامین غذا در کشور¬های در حال توسعه و محدودیت اراضی تنها راه، افزایش عملکرد محصولات در واحد سطح است، کاشت گیاهان منطبق با اقلیم هر منطقه روشی است که موجبات استفاده حداکثری از شرایط موجود را فراهم می¬کند. چغندر¬قند یکی از محصولات اساسی و ماده اولیه صنایع قند و شکر کشور می¬باشد، هم¬چنین قند و شکر از طرف دیگر به علت نیاز به واردات در ایران همواره مورد توجه بوده است. مصرف قند یکی از اولیه¬ترین نیاز¬های غذایی مردم بوده و در کشور¬های جهان سوم که از سایر منابع انرژی¬زا محروم هستند می¬تواند نقش مهمی در زندگی افراد داشته باشد. در این تحقیق به منظور پهنه¬بندی اراضی لرستان جهت کشت چغندر¬قند از داده¬های اقلیمی 11ایستگاه هواشناسی استان از بدو تاسیس تا سال 1392، با استفاده از پارامتر¬های بارش، دما، ساعات آفتابی، یخبندان، رطوبت نسبی، تبخیر و سرعت باد مربوط به هر یک از مراحل فنولوژیکی چغندر¬قند و داده¬های فیزیوگرافی از قبیل ارتفاع، شیب و جهت شیب استفاده شده است. سپس با پردازش داده¬ها در محیط gis هر یک از لایه¬های اطلاعاتی تهیه شد. بر حسب اهمیت هر یک از معیار¬ها در ارتباط با کشت چغندر قند با استفاده از مدلahp ارزش¬گذاری و در نرم¬افزار expert choice وزن نسبی هر یک از معیارها محاسبه شد. سپس با تلفیق و هم¬پوشانی معیار¬های مورد مطالعه در ارتباط با مدل ahp و topsis نقشه نهایی نیاز¬های اقلیمی و فیزیوگرافی اراضی استان لرستان جهت کشت چغندر قند تهیه شد و نتایج نهایی با مدل ahpنشان داد که نواحی غربی استان نسبت به نواحی شرقی از شرایط مطلوب¬تری برای کشت چغندر¬قند برخوردار است. تفکیک اراضی نیز نشان داد که 16/83٪ اراضی دارای شرایط خیلی مناسب، 40/17٪ مناسب، 637/61٪ متوسط و 5/39٪ دارای شرایط نامناسب برای کشت چغندر¬قند در استان لرستان می-باشند.