طراحی و توسعه نرم افزار جامع مدیریت انفجار در معادن روباز

حفاری و انفجار متداول¬ترین روش استخراج سنگ ها در معادن روباز و زیرزمینی می باشد. هدف از حفاری و انفجار، خرد کردن ماده معدنی به ابعاد قابل قبول و انتقال آن ها به بیرون از معدن است. همچنین باید با رسیدن به ابعاد سنگ مورد نظر، هزینه های انفجار و لطمات پس از آن (عقب زدگی، لرزش زمین، لرزش هوا، پرتاب سنگ و...) در حداقل مقدار خود قرار داشته باشد. طراحی الگوی حفاری به منظور آرایش چال های انفجاری، میزان خرج مورد استفاده در هر چال (خرج اصلی و خرج ته چال)، سیستم های شروع انفجار و توالی های انفجار و همچنین مداربندی چال ها از عوامل اساسی جهت دست یابی به چنین اهدافی به شمار می روند. مدیریت این موارد مسیر رسیدن به یک عملیات حفاری و انفجار ایده آل را تسهیل می کند. به منظور مدیریت خوب در هر زمینه ای نیاز به اطلاعات کامل و دقیق می باشد تا بتوان با دید گسترده نسبت به موضوع تصمیم گیری کرد. با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی و مجهز شدن معادن به سیستم های رایانه ای، استفاده از نرم افزارهای مدیریت انفجار نتیجه کار را مطلوب تر خواهد کرد. این گونه نرم افزارها دارای قابلیت های فراوانی می باشند. از جمله این قابلیت ها می توان به محاسبه پارامترهای هندسه حفاری شامل بار سنگ، فاصله داری، میزان گل گذاری و مقدار اضافه حفر چال اشاره نمود. تعیین دقیق این پارامترها بر اساس فاکتورهای مختلف سنگ و شرایط محیطی، قدم اول و اساسی به منظور طراحی عملیات انفجار می باشد. در مرحله بعد نیاز به دانستن میزان ماده منفجره موردنیاز و نیز تجهیزات جانبی آن می باشد. مداربندی چال ها از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در نتیجه عملیات انفجار می باشد که امروزه کمتر به آن توجه می شود. عمل مداربندی اگر در یک محیط گرافیکی انجام پذیرد و مورد آزمایش قرار گیرد، می تواند در بحث هزینه بسیار مفید باشد. از دیگر عواملی که در مبحث مدیریت بسیار مورد توجه است، وجود اطلاعات قبلی و استفاده از تجربیات قبلی به صورت طبقه بندی شده است. اگر یک بانک اطلاعاتی وجود داشته باشد که حاوی تمامی اطلاعات انفجارهای انجام شده در گذشته باشد و این امکان وجود داشته باشد که در هر زمان این اطلاعات به صورت نمودارهای مختلف و قابل مقایسه ارائه شوند، آنگاه می توان بهتر و سریعتر در مورد عملیات انفجار و حتی مسائل کلی تر مانند برنامه ریزی تولید تصمیم گیری کرد. وجود نرم افزاری جامع که دارای قابلیت های ذکر شده باشد، هم در بحث سرعت عملیات و هم در زمینه دقت نتایج آن کمک قابل توجهی می کند. نرم افزار ارائه شده در این تحقیق، که در محیط microsoft visual basic.net 2010 نوشته شده و blastograph نام گذاری شده است، قابلیت هایی نظیر طراحی هندسه حفاری، محاسبه خرج ویژه و حفاری ویژه، ترسیم آرایش چال ها، مداربندی به روش های مختلف، ثبت اطلاعات بلوک های انفجار شده، ارائه گزارش های مختلف و ... را دارد.