بررسی تطبیقی تعالیم اخلاقی نهج البلاغه وشاهنامه فردوسی

نهج البلاغه،یکی از مهم ترین کتاب ها در زمینه تعالیم اخلاقی است. معارف بلند و ژرف کلام حضرت علی (ع) سبب شده است تا تأثیر شگرفی در ادبیّات عربی و فارسی داشته باشد. شاهنامه فردوسی از جمله کتاب هایی است که از نهج البلاغه تأثیر پذیرفته است.در شاهنامه، به دلایل گوناگون، روند منطقی روایت داستان ها ،گسسته می شود و فردوسی،به شکل های مختلف به بیان تعالیم اخلاقی و انسانی خود می پردازد. از آنجا که فردوسی شاعری شیعی است ودر عصر جمع آوری نهج البلاغه می زیسته، با بخش عمده ای از اندیشه های حضرت امیر المومنین (ع) آشنایی داشته است. از این جهت بررسی تطبیقی نهج البلاغه و شاهنامه فردوسی حائز اهمّیّت است و در تبیین ویژگی های شخصیّتی و اندیشگی فردوسی بسیار موثّر است .در این پایان نامه با استفاده از روش کتابخانه ای و سند کاوی تعالیم اخلاقی دو کتاب ارزشمند استخراج شده و با تطبیق مفاهیم مطرح شده، جنبه های اشتراک و افتراق این دو اثر مشخص می شود. بر اساس یافته های این پژوهش،می توان مهم ترین ویژگی های مشترک دو اثر را در مواردی چون: خدا باوری وایمان، تقوا و پارسایی،خرد ورزی، یاد کرد مرگ، نا پایداری دنیا، عبرت از گذشتگان و نکوهش هوا پرستی،آز، دنیا دوستی، دروغ، بیداد گری و ... جست و اختلافات موجود در دو اثر نیز به این شکل است که تعالیم اخلاقی در نهج البلاغه،جامع تر و کامل تر و به تفصیل بیان شده است؛ولی این تعالیم در شاهنامه،مجمل و اشاره گونه است.