مقایسه ی نتایج مشاهدات رفتاری و درجه بندی های رفتاری والدین در تمیز کودکان نارسا توجه/ فزون کنشی از کودکان فاقد این اختلال

اختلال نارسایی¬توجه/فزون¬کنشی اختلال مزمن و ناتوان¬کننده¬ای است که فقط محدود به دوران کودکی نمی¬شود و ممکن است تاثیری فراگیر بر عملکرد کودک داشته و موجب استرس طولانی¬مدت در والدین گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه¬ی نتایج درجه¬بندی¬های رفتاری والدین و مشاهدات رفتاری در زمینه¬ی متمایز نمودن کودکان نارسا¬توجه/ فزون¬کنش از کودکان فاقد این اختلال بود. بدین منظور در قالب طرح همبستگی 40 پسر (15 =adhd و 25 = non-adhd در بازه سنی 6 تا 10 سال) از جامعه دانش آموزان مقطع ابتدائی آموزش و پرورش شهرستان سمنان و مهدیشهر در سال تحصیلی 93-92، بودند که با کمک روند تشخیص چندروشی ما انتخاب شدند. نمونه¬های مطالعه توسط دو پژوهشگر مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا تشخیص¬دهنده¬ی اول با تمامی این 40 کودک و والدین آنها ملاقات نمود و از طریق اجرای سنجش چند روشی بر روی این کودکان وجود یا فقدان اختلال در آن¬ها را تشخیص داد. در مرحله ی دوم که یک ماه بعد انجام شد، تشخیص¬دهنده¬ی دوم که از قبل کودکان را ندیده و هیچ اطلاعی راجع به آنها نداشت، وجود یا فقدان اختلال را در کودکان تشخیص داد. ابزارها عبارت بودند از: فرم کوتاه و تجدیدنظر شده مقیاس درجه¬بندی والدین کانرز، نسخه mta از مقیاس درجه¬بندی اسنپ-4، مشاهده شبیه¬سازی¬شده تکلیف موقعیت محدود تحصیلی و فرم کوتاه 4 خردآزمونی از آزمون هوش تجدیدنظرشده کودکان وکسلر. نتایج با استفاده از نرم افزار spss محاسبه شد که میزان کاپا برای توافق بین تشخیص¬دهندگان 875/0 بدست آمد. مقیاس¬های درجه¬بندی از همسانی درونی و اعتبار بازآزمایی مناسبی برخوردار بودند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری( مانوا) برای داده¬های مشاهدات رفتاری و آزمون¬های t مستقل برای درجه بندی¬های کانرز و اسنپ-4 نشان دادند که این ابزارها می¬توانند بطور معناداری کودکان adhd را از کودکان فاقد این اختلال متمایز کنند. تحلیل¬های راک حساسیت و ویژگی قابل قبولی را هم برای درجه بندی¬ها و هم برای مشاهدات رفتاری نشان دادند.گرچه درجه¬بندی¬های والدین و مشاهدات رفتاری هردو از روایی¬تفکیکی، حساسیت و ویژگی مناسبی برخوردارند، ولی مشاهدات رفتاری می¬توانند بخشی از واریانس شدت نشانه¬شناسی adhd را تبیین کنند که توسط درجه بندی¬ها تبیین نمی¬گردد.