تعیین و مقایسه میزان برخی عناصر معدنی موجود در سه گونه مرتعی (iris songarica,astragalus macropelmatus, stipa barbata) در مراتع جنوب بیرجند

تعیین کیفیت علوفه گونه های گیاهی موجود در مراتع یکی از مهمترین عواملی است که جهت مدیریت صحیح و اصولی مراتع لازم و ضروری است. به همین منظور در تحقیق حاضر ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی گونه های استیپابارباتا (stipa barbata)، گون (astragalus macropelmatus) و زنبق (iris songarica ) در دو مرحله فنولوژیک (رشد رویشی و گلدهی)، در مراتع جنوب شهرستان بیرجند مورد بررسی قرار گرفت. جمع آوری نمونه‏ها در قالب طرح کاملأ تصادفی شامل دو تیمار (دو مرحله فنولوژیکی) و پنج تکرار بود. شاخص‏های پتاسیم (k)، فسفر(p)، کربن (c)، نسبت کربن به نیتروژن (c/n)، پروتئین خام(cp )، دیواره سلولی منهای همی سلولز (adf)، دیواره سلولی (ndf)، قابلیت هضم ماده خشک(dmd) و انرژی متابولیسمی(me)، درآزمایشگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می‏دهد، اثر مرحله فنولوژیکی در شاخص‏های پروتئین خام، فسفر، پتاسیم، نسبت کربن به ازت، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و انرژی قابل هضم از نظر آماری در سطح 1% و بر کربن، مقدار ماده خشک قابل هضم و انرژی متابولیسمی در سطح 5% معنادار شده، ولی مقدار خاکستر معنی‏دار نبود.. اثر گونه‏ها بر میزان خاکستر، فسفر، پروتئین خام، کربن، نسبت کربن به ازت، الیاف نامحلول در شوینده خنثی در سطح آماری 1% و بر میزان پتاسیم، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی، ماده خشک قابل هضم و انرژی قابل هضم در سطح 5% معنادار برآورد شده است اما بر میزان انرژی متابولیسمی معنی‏دار نشده است. اثر گونه مرحله در شاخص‏های خاکستر، فسفر، پروتئین خام، کربن، نسبت کربن به ازت، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی در سطح 1% و پتاسیم، ماده خشک قابل هضم و انرژی متابولیسمی در سطح 5% دارای معناداری برآورد شده است. بر اساس نتایج به‏دست آمده می‏توان گفت که از بین سه گونه مورد تحقیق، گونه گون از ارزش و کیفیت بالاتری برخوردار است. کلمات کلیدی: کیفیت علوفه، ارزش غذایی، مراتع جنوب‏ بیرجند.