بررسی و مقایسه روشهای مختلف اندازه گیری گاز رادن در محیط بسته

مهمترین عامل پرتوگیری انسان از منابع پرتوزای طبیعی، گاز رادن و محصولات واپاشی آن با نیمه عمر کوتاه است. گاز rn222 از زنجیره واپاشی u238 و دارای نیمه عمر پرتوزایی 8/3 روز می¬باشد و از مهمترین محصولات واپاشی آنpo 218و po214 است. رادن و دختران کوتاه عمر آن آلفازا و دارای نیمه عمر کوتاهی هستند و در صورت استنشاق گاز رادن به سلولهای ریه آسیب رسانده و موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه در انسان می¬شوند. این گاز دومین عامل ابتلا به سرطان ریه بعد از دود سیگار است. آگاهی از میزان غلظت رادن در محیط¬های بسته نظیر معادن و میزان پرتوگیری ناشی از آن به منظور ارزیابی پرتوگیری شغلی، در مقایسه با سطوح مجاز تعیین شده از اهمیت خاصی برخوردار است. در این کار پژوهشی روشهای مختلف اندازه¬گیری گاز رادن و مقایسه نتایج دو روش اندازه¬گیری فعال و غیر¬فعال در معدن اورانیوم و انبار خاکه سنگ معدن اورانیوم مدنظر می¬باشد. تکرار¬پذیری نتایج هر یک از دو روش، میزان نزدیکی نتایج دو روش و تاثیر رطوبت و دما بر میزان غلظت پرتوزایی گاز رادن از جمله مواردی است که مورد بررسی قرار گرفتند. در روش اندازه¬گیری فعال دستگاه alphaguard که بر اساس اتاقک یونش است و در روش غیرفعال از اتاقک نفوذی گاز رادن که بر اساس آشکارسازی ردپای ذرات آلفا است استفاده شده است. ضریب همبستگی بین نتایج اندازه¬گیری غلظت پرتوزایی گاز rn222 به روش فعال و روش غیرفعال در معدن 77/0 می¬باشد و دقت نتایج اندازه¬گیری غلظت پرتوزایی گاز rn222 در روش غیرفعال کمتر از روش فعال است. مقادیر دز موثر محاسبه شده بر اساس نتایج اندازه¬گیری گاز رادن در قسمتهای مختلف معدن، بسیار کمتر از حد دز مجاز سالیانه شغلی می¬باشد.