ارائه مدل منطقی سیستم پرونده الکترونیک سلامت فردی برای دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی کشور ایران (موردکاوی: دانشگاه علوم پزشکی تهران)

مقدمه: امروزه مراقبت های بیمارمحور، با تکیه بر سامانه هایی مانند درگاه بیمار و پرونده سلامت فردی، بیش از پیش موردتوجه قرارگرفته اند. این گونه سامانه ها در صورت طراحی صحیح، کاهش هزینه های درمان، افزایش کیفیت مراقبت، بهبود ایمنی و اثربخشی درمان را به ارمغان می آورند. با توجه به وجود تنوع داده در این سامانه ها، داده پردازی استاندارد و بومی و توجه به ایجاد و ترویج آن توسط ارائه دهندگان خدمات سلامت، نقش مهمی در تعیین موفقیت این سامانه ها دارد. هدف این پژوهش طراحی مدل منطقی داده ها در سیستم پرونده سلامت فردی دانشجویان علوم پزشکی کشور ایران بود که گام اصلی و مهم در این راستا است. روش بررسی: پژوهش با روش ترکیبی در پنج مرحله: مقایسه کشورهای منتخب به صورت کیفی، نیازسنجی از ذینفعان به صورت کمی- توصیفی، استفاده از تکنیک هم اندیشی دلفی برای بهره گیری از نظر خبرگان به صورت کیفی، طراحی مدل مفهومی و منطقی به صورت کیفی بود. ابتدا مفاهیم، ویژگی ها، اهداف و مجموعه داده پرونده سلامت فردی در کشورهای آمریکا، انگلیس، استرالیا و ایران مقایسه شد. نیازمندی های کسب وکار با کمک ذینفعان تحلیل شد. سپس نیازهای اطلاعاتی 301 نفر از دانشجویان و ارائه دهندگان خدمات سلامت به آنان، در دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از پرسشنامه تهیه شده از نتایج مقایسه، جمع آوری و مجموعه داده اولیه تعیین شد. در مرحله سوم، از هم اندیشی دلفی برای بهره گیری از نظر خبرگان، در شش حیطه تخصصی مدیریت، پزشکی، دندانپزشکی، پرستاری، توان بخشی و سلامت روان، استفاده و مجموعه داده پیشنهادی، اعتبارسنجی شد. پرسشنامه این مرحله بر اساس نتایج مرحله نیازسنجی تهیه گردید و روایی محتوایی آن با نظر سه نفر از خبرگان در حوزه مدیریتی و بالینی تائید شد، تحلیل توصیفی بر اساس میانگین با نرم افزار اکسل انجام شد، در حیطه های مدیریت، توان بخشی و پرستاری، در دو دور و در پزشکی، دندانپزشکی و سلامت روان با انجام سه دور دلفی، به کسب توافق جمعی انجامید. مدل مفهومی و منطقی داده ها متناسب با نیازهای ذینفعان و نظر خبرگان طراحی شد. برای نمایش مدل ها از زبان مدل سازی یکپارچه استفاده شد. یافته ها: 167 عنصر داده از مقایسه پرونده سلامت فردی در کشورهای منتخب حاصل شد. در بررسی نیازهای اطلاعاتی ذینفعان، 114 مولفه جدید به آن افزوده شد و 1 مولفه با کسب توافق کمتر از پنجاه درصد از مجموعه داده حذف شد. در هم اندیشی دلفی مجموعاً 344 عنصر داده مورد اعتبارسنجی قرار گرفت که 280 عدد از آن ها، حاصل مرحله نیازسنجی و 64 تا توسط خبرگان در طی مراحل دلفی، افزوده شد. 272 عنصر داده، موردتوافق جمعی قرار گرفتند که از میان آن ها در 5 عنصر داده، توافق کامل (100 درصد) وجود داشت، 72 عنصر با عدم کسب توافق جمعی، از الگو حذف گردید و مجموعه داده نهایی در شش زیرمجموعه کلی؛ داده های دموگرافیک، فیزیولوژیک، خلاصه اطلاعات بالینی، علائم حیاتی، سوابق سلامت و نتایج و گزارش ها ارائه شد. در مدل مفهومی، نمودارهای مورد کاربرد کسب وکار و کلاس سطح بالا و در مدل منطقی نمودارهای زمینه، فعالیت و کلاس ترسیم شد. نتیجه گیری: موفقیت و کارایی بهینه سامانه های الکترونیک سلامت بیمارمحور؛ نظیر پرونده الکترونیک فردی و پورتال بیمار، با توجه به محدوده متنوع داده ها، در گروی نیازسنجی از ذینفعان و پذیرش آن ها، کسب نظر متخصصین و داده پردازی استاندارد برای تعیین مجموعه داده و طراحی مدل داده است.