بررسی امکان ریزازدیادی گیاه دارویی سنبل الطیب (valeriana officinalis) با استفاده از تکنیک کشت تک گره

سنبل‏الطیب (valeriana officinalis) از خانواده valerianaceae است که به لحاظ ارزش دارویی و اقتصادی بالا جایگاه ویژه¬ای را به خود اختصاص داده است. بذور این گیاه دارای قوه نامیه بسیار اندک و سرعت جوانه¬زنی بسیار پایین بوده و پس از ذخیره و نگهداری، با گذشت حدود یک سال قوه نامیه خود را به میزان زیادی از دست خواهند داد. از سوی دیگر تکثیر این گیاه از طریق تقسیم ریشه به علت شیوع بسیاری از بیماری¬ها و پوسیدگی قارچی به سختی امکان¬پذیر است در سیستم تهیه نشاء، به دلیل نیاز به نور جهت جوانه¬زنی بذور، باید کشت سطحی صورت پذیرد که در این صورت با توجه به سبکی و اندازه کوچک، بذور در معرض آبشویی قرار می¬گیرند. استفاده از فناوری¬های نوین به¬خصوص تکنیک کشت بافت در تولیدات گیاهی قادر خواهد بود به عنوان نوعی روش جایگزین، روند تولید انبوه و کنترل شده این محصولات طبیعی را ارتقاء بخشد. در کشت تک گره، جوانه با بخشی از ساقه به منظور تشکیل و توسعه ساقه جدا می‏شود. این روش طبیعی‏ترین روش تکثیر رویشی گیاهان در شرایط آزمایشگاهی است. جوانه‏های گره حاصل از گیاهچه‏‏های سنبل‏الطیب در محیط کشت درون شیشه ای به محیط کشت و با تنظیم‏کننده‏های رشد ، و منتقل گردید و در شرایط 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی در دمای 25 درجه سانتی‏گراد به مدت یک ماه نگهداری شدند. بیشترین میزان باززایی در میان تیمارها با میانگین شاخه فرعی (05/9 سانتی‏متر) در غلظت 2 میلی‏گرم در لیتر bap به همراه 1/0 میلی‏گرم در لیتر kin در محیط کشت ms با ریز نمونه طوقه (گره) و بیشترین میزان اندام‏‏زایی در میان تیمارها، با میانگین طول بلندترین برگ (18/8 سانتی‏متر) در غلظت 05/0 میلی‏گرم در لیتر kin در محیط کشت ms با ریز نمونه طوقه (گره) مشاهده گردید. بعد از مقاوم سازی، گیاهچه‏ها به خوبی توسعه یافته و با موفقیت به گلخانه منتقل شدند. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که همسو با نتایج دیگر محققان، برای تکثیر بهینه گیاه دارویی سنبل‏الطیب، باززایی مستقیم روشی کارآمد و با سرعت عمل بالاتر و درجه اطمینان بالا می باشد.