اثرات تغییرات آب و هوا بر مقدار تبخیر-تعرق گیاه مرجع در اقلیم های مختلف ایران

تغییرات آب و هوا یا اقلیم از پیچیده ترین مشکلاتی است که بشر در زمان حاضر یا آینده با آن مواجه خواهد بود. مقادیر تبخیر-تعرق که پایه و اساس طراحی ظرفیت سیستم‏های آبیاری، برنامه‏ریزی آبیاری و مطالعات هیدرولوژیکی می باشد، به دلیل تغییرات آب و هوایی دچار تغییر شده است. در این تحقیق، روند تغییرات ماهانه و سالانه تبخیر-تعرق گیاه مرجع (et0) با چهار روش فائو-پنمن-مانتیث، ایرماک، پرستلی-تیلور و هارگریوز-سامانی در 15 شهر ایران با اقلیم های مختلف با استفاده از آزمون های من-کندال، تخمین گر شیب ثیل-سن و من-کندال رتبه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بررسی در مقیاس سالانه نشان داد روند مقادیر et0 محاسبه شده با روش فائو-پنمن-مانتیث، در 53 درصد ایستگاه ها معنی دار و افزایشی، 20 درصد معنی دار و کاهشی و 27 درصد معنی دار نبود. روند مقادیر فوق در روش ایرماک در 86 درصد ایستگاه ها افزایشی، 7 درصد کاهشی و بقیه بدون روند بود. در روش پرستلی-تیلور 67 درصد ایستگاه ها روند افزایشی، 7 درصد کاهشی و بقیه بدون روند بود. هم چنین در روش هارگریوز-سامانی 26 درصد ایستگاه ها روند افزایشی، 20 درصد کاهشی و بقیه بدون روند بود. بیشترین شیب افزایشی در روش فائو-پنمن-مانتیث، ایرماک، پرستلی-تیلور و هارگریوز-سامانی، به ترتیب به میزان 51/26، 74/4، 99/3 و 3 درصد در شهرهای زابل، اهواز، گرگان و اصفهان (به ترتیب) مشاهده شد. هم چنین بیشترین شیب کاهشی در روش فائو-پنمن-مانتیث، ایرماک، پرستلی-تیلور و هارگریوز-سامانی به ترتیب به میزان 48/18-، 68/12-، 78/27- و 04/22- درصد در بندرعباس مشاهده شد.