اثر جاسمونیک اسید و پاکلوبوترازول بر رشد دانهال های بادام تحت شرایط تنش خشکی

خشکی یکی از رایج ترین تنش های غیر زنده است که تولید محصولات کشاورزی را در برخی قسمت های جهان بویژه مناطق خشک و نیمه خشک تحت تاثیر قرار می دهد. کمبود آب آبیاری یکی از عوامل اصلی کاهش عملکرد محصولات کشاورزی می باشد. درخت بادام (prunus amygdalus) از سال ها پیش تا کنون چه بصورت سنتی و چه بصورت تجاری در ایران مورد کشت و پرورش قرار گرفته است. با وجود اینکه بادام به عنوان یک گیاه مقاوم به خشکی دسته بندی شده است، کمبود آب آبیاری عملکرد این گیاه را در چند سال اخیر کاهش داده است. نقش پاکلوبوترازول و جاسمونیک اسید در مکانیسم های دفاعی گیاهان تحت تنش های زنده و غیر زنده، نشان دهنده این است که این ترکیبات قادرند اثرات تنش خشکی را در گیاهان کاهش دهند. بنابراین آزمایشی گلخانه ای برای آزمون اینکه آیا کاربرد پاکلوبوترازول و جاسمونیک اسید می تواند اثرات مخرب تنش خشکی را بر رشد رویشی دانهال های بادام تلخ کاهش دهد طراحی شد. تیمارها در این آزمایش شامل 4 سطح آبیاری شامل آبیاری کامل و سه سطح تنش رطوبتی (et، et 85/0، et 7/0 و et 5/0) 4 غلظت پاکلوبوترازول (0 ، 10 ، 15 و 45 میلی گرم در لیتر) و 4 غلظت جاسمونیک اسید (0 ، 0/1 ، 0/5و 1 میلی مولار) در نظر گرفته شد. طرح آزمایش بصورت فاکتوریل 4×7 در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و هر تکرار شامل 2 دانهال بود. نتایج نشان داد که شاخص خسارات ظاهری دانهال های بادام با افزایش تنش خشکی بطور معنی داری افزایش یافت. پس از اعمال تنش خشکی، در آن دسته از دانهال هایی که با پاکلوبوترازول و جاسمونیک اسید تیمار نشده بودند، علائم آسیب های مربوط به تنش خشکی کاملاً مشهود بود در حالی که در دانهال های تیمار شده با غلظت های 45 میلی گرم در لیتر پاکلوبوترازول و یا 0/1 میلی مولار جاسمونیک اسید آسیب ها جزئی بود. تنش خشکی پارامترهای رشد رویشی (قطر ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه را در دانهال های بادام بطور معنی داری کاهش داد. کاربرد پاکلوبوترازول و جاسمونیک اسید اثرات سوء و آسیب های ناشی از تنش خشکی را کاهش داده و پارامترهای رویشی را بهبود بخشید. افزایش تنش خشکی محتوی پرولین را افزایش و محتوی آب نسبی برگ را در دانهال های بادام کاهش داد. کاربرد 45 میلی گرم پاکلوبوترازول و یا 0/5میلی مولار جاسمونیک اسید باعث کاهش معنی دار محتوی پرولین و کاربرد 45 میلی گرم در لیتر پاکلوبوترازول باعث افزایش معنی دار محتوی نسبی آب برگ شد. همچنین پاکلوبوترازول و جاسمونیک اسید محتوی کلروفیل و شاخص کلروفیل فلورسانس را بهبود بخشیده است. در مورد عناصر اندازه گیری شده در برگ دانهال های بادام، افزایش تنش خشکی باعث افزایش پتاسیم و کاهش فسفر در برگ می شود، نتایج نشان داد کاربرد پاکلوبوترازول و جاسمونیک اسید باعث تاثیر معنی دار این دو عنصر در ریشه شد.