جستاری بر روی نقوش سفالینه های قرن پنجم هجری در شهر آمل

سفالینه های منقوش ، به عنوان نمادی از هنر ماندگار انسان ، همواره در دوران مختلف ، از گذشته تا به حال مطرح بوده است . نقوش به عنوان عنصر اصلی تزیینی در سفالینه ها ، بیانگر مفاهیمی چون ، اعتقادات ، باورها ، اندیشه ها ، تمایلات ، آرزوها و نشان دهنده ، اصول ، فنون و مهارت های هنری به ویژه در زمینه طراحی است. این پژوهش ، به مطالعه و بررسی سفالینه های منقوش قرن پنجم آمل ( دوره سلجوقی ) از جهت نوع نقوش تزیینی ، شیوه طراحی و جای گیری آنها در ظروف سفالین پرداخته است. تعداد 19 سفال مورد بررسی قرار گرفته ، که در دو گروه : 1- گروه اول سفالینه هایی که فضای اصلی آنها با عناصر گوناگون تقسیم شده ومعمولا با نقوش تکرار شونده،تزیین یافته اند 2- گروه دوم با نقوش تکرار شونده ، نقوش یکپارچه ، غیر تکراری و دارای موضوع ، تزیین یافته اندوبخش دیگر آن با نقوش تکراری پر شده است . عمده سفالینه ها از نوع دوم و با نقوش هندسی ، گیاهی ، حیوانی مزین شده اند. جنبه تزیینی این سفالینه ها بیشتر از جنبه کاربردی آنها بوده است. روش تحقیق به صورت توصیفی و شیوه گرد آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی است. همچنین دو نمونه از این 19 سفال با سفالینه های مسجد جامع آمل و گنبد آل رسول از نظر نقوش تطبیق داده شدند. واژگان کلیدی: سفال ، نقوش ، شهر آمل، دوره سلجوقی، قرن پنجم هجری