بررسی عوامل موثر بر تأخیر در فرزندآوری زنان از زمان ازدواج تا تولد فرزند اول ؛ مطالعه موردی زنان 15-35 ساله ی شهرستان ایلام در سال 1391

با توجه به اهمیت نقش باروری در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های جمعیتی توجه به این پدیده و عواملی که باعث کاهش و یا افزایش میزان آن می شوند ضروری می باشد، تأخیر در فرزند آوری که یکی از مشخصه های اصلی گذار دوم جمعیتی است یکی از سازوکارهای کاهش باروری و در نهایت کاهش حجم و رشد جمعیت است. امروزه بسیاری از کشورها با پشت سر گذاشتن گذار اول جمعیتی، وارد گذار دوم جمعیتی شده اند که ناظر به تغییراتی در سطح جامعه، باروری و ازدواج از جمله افزایش هم خانگی ها، بالا رفتن سن ازدواج، به تعویق انداختن فرزندآوری، افزایش سقط جنین ارادی، افزایش نسبت فرزندان تک سرپرست و افزایش طلاق می باشد. این پژوهش با تاکید بر نظریه گذار دوم جمعیتی و مرور تئوری های انتخاب عقلانی اقتصادی که فرزند را به عنوان نوعی کالا می نگرند ؛ تئوری های اجتماعی که بر معنا، هویت و فرهنگ تاکید دارند و نظریه های جمعیتی مانند تئوری ترتیبات نهادی، نظریه برابری جنسیتی، تئوری رژیم های جمعیتی به تبیین عوامل موثر بر تأخیر در فرزندآوری زنان از زمان ازدواج تا تولد فرزند اول در بین زنان 35-15 ساله ی شهرستان ایلام می پردازد. داده های مورد نیاز در این تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از رویه پرسشنامه ساختمند، جمع آوری شده است. مشاهدات و یافته های میدانی نماینگر نوعی همگرایی، در افزایش سن مادری، افزایش متوسط سالهای زناشویی بدون فرزند می باشد.براساس یافته های تحقیق، متغیرهای سن مادری و تحصیلات زنان، سن ازدواج ، وضعیت فعالیت و اشتغال زنان، نوع سبک زندگی، تعداد برادر و خواهر ،سطح پایگاه اقتصادی و اجتماعی زوجین، تحصیلات همسر و درآمد ماهیانه خانوار با میزان تأخیر در فرزندآوری زن از زمان ازدواج تا تولد فرزند اول، رابطه معنی داری داشتند همچنین فرضیه های مربوط به رابطه نگرش به هزینه ها و فواید ناشی از داشتن فرزند، تعداد خواهر و برادر همسر با میزان تأخیر در فرزندآوری زنان از زمان ازدواج تا تولد فرزند اول در تحلیل های چندگانه آزمون شدند. بررسی رگرسیون چند متغیره حاکی از این است که چهار متغیر شامل تعداد خواهر و برادر پاسخگو، وضعیت اشتغال پاسخگو، سن ازدواج پاسخگو، میزان تحصیلات پاسخگو، در معادله رگرسیون پیش بینی میزان تأخیر در فرزندآوری زنان از زمان ازدواج تا تولد فرزند اول باقی مانده اند و حدود 42 درصد از کل تغییرات متغیر وابسته توسط مدل تبیین شده است.