هنجارگریزی زبانی در غزلیات شمی

اثر ادبی نوشته ایست که در آن، زبان متداول، با روش ها و تمهیداتی که شاعر به کار می برد به هم می ریزد تا زبانی ناآشنا، با نظامی جدید به وجود آید و این همان چیزی است که فرمالیست ها از آن با عنوان آشنایی زدایی یاد می کنند. یکی از ابزارهای آشنایی زدایی، هنجارگریزی است که بر مبنای آن می توان سبک آثار ادبی را از روساختی ترین اجزا تا مولفه های معنایی آن بررسی و معین کرد. زبان شعری مولانا با معاصرانش تا حدودی فرق دارد. از ویژگی های این زبان ، گستردگی واژگان و ترکیبات، کهنگی و تأثیرات گویشی در زبان، تنوع در اوزان و موسیقی زبان است. او برخلاف بسیاری از شاعران گذشته، زبان را به خدمت اندیشه اش درآورد. ما در این رساله،غزلیات شمس تبریزی را براساس مولفه ی هنجارگریزی از جنبه ی زبانی آن، از قبیل واژگان، آواها، نحو زبان و ... مورد بررسی قرار دادیم و با ارائه ی شواهد و نمونه هایی نشان دادیم که مولانا تا چه حد در اشعارش به هنجارگریزی دست یافته استو مشخص گردید که عمده هنجارگریزی هایی که در زبان غزل ها راه یافته در زمینه ی نحو و آواهای زبان و در درجه ی بعد، در گویش و ترکیبات زبان شعراو است. کلید واژه: غزلیات شمس، فرمالیسم، آشنایی زدایی، هنج