بررسی تشریحی-تکوینی اثر همزیستی قارچ مایکوریزا آربسکولار بر اندام های رویشی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گیاه ارس (juniperus excelsa m.bieb)

ارس (juniperus excelsa m.bieb)از سوزنی برگان ایران است و مطالعات بسیاری نشان داده است که دارای همزیستی مایکوریزایی می باشد. از آنجایی که همزیستی مایکوریزایی نقش مهمی در رشد و مقاومت گیاه دارد، در این پژوهش به بررسی نقش همزیستی مایکوریز بر برخی از خصوصیات تکوینی وشاخص های رشدی و فیزیولوژیک گیاه ارس پرداخته شده ایت. اثر همزیستی مایکوریزایی بر اندام های رویشی گیاه با استفاده از روش های سلول شناسی و بافت شناسی انجام گرفت و ساختارهای موجود در اندام ها و مریستم های رویشی مشاهده و بررسی شد. در مقایسه بین نمونه های همزیست افزایش جزئی حجم ریشه مشهود بود و در سایر اندام ها نیز تفاوت چشمگیری مشاهده نشد. شاخص های رشدی و فیزیولوژیک و همچنین آنزیم های آنتی اکسیدانی نیز در هر دو شرایط مایکوریزی و فاقد مایکوریز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتو نتایج بررسی نشان داد برخی از شاخص های رشدی و فیزیولوژیک در گیاهان مایکوریز نیسبت به فاقد مایکوریز تفاوت معنی دار دارند از جمله افزایش در میزان کلروفیل ها، آنتوسیانین، فنول موجود در اندام های هوایی و ریشه و قند محلول در اندام های هوایی، که نتیجه ی آن رشد بهتر، میزان فتوسنتز بالاتر، مقاومت بیشتر نسبت به آفات و بیماری های گیاهی است. در حالی که کاهش چشمگیری در میزان قند محلول ریشه مشاهده شد که به دلیل مصرف قند در ریشه توسط قارچ است که یک موجود هتروتروف می باشد. همچنین افزایش جزئی در میزان پروتئین اندام های هوایی و ریشه و آنتوسیانین اندام های هوایی مشاهده شد که معنی دار نبود. همچنین تفاوت معنی دار در هیچ یک از آنزیم های آنتی اکسیدانی (کاتالاز، پراکسیداز،سوپراکسیددیسموتاز) در اندام های هوایی و ریشه مشاهده نشد و این موضوع می تواند به دلیل وجود این همزیستی از سال های بسیار دور و ایجاد یک برهم کنش تکاملی در طی این مدت بین قارچ مایکوریزی و گیاه باشد. کلمات کلیدی:مایکوریز، اندام های رویشی، مریستم، آنزیم های آنتی اکسیدانی، juniperus excelsa m.bieb