تاثیر شدت چرای دام بر تنوع گونه های گیاهی در مراتع نیمه استپی شهرستان دره شهر

تنوع زیستی به هر گونه تغییر بین موجودات زنده در تمامی منابع مانند، منابع خشکی، دریایی و سایر اکوسیستم¬های آبی و فرآیند¬های اکولوژیکی گفته می¬شود. تنوع گونه¬ای یکی از مولفه¬های تنوع زیستی است. تنوع گونه¬ای از دو معیار غنا، به معنی تعداد و یکنواختی به معنی توزیع و پراکنش تعداد افراد هر گونه گفته می¬شود. عوامل زیادی تنوع گونه¬ای را در اکوسیستم تحت تأثیر قرار می-دهد. عوامل مخرب مانند طبیعی و انسانی مانند خشکسالی¬های طولانی مدت، آتش¬سوزی، چرای غیر اصولی دام، تخریب و تبدیل اکوسیستم¬های تک محصولی از عوامل تهدید کننده تنوع گونه¬ای می¬باشد. علف¬خوران اهلی و وحشی یکی از مولفه¬های تنوع زیستی هستند که همواره اجزای اکوسیستم را تحت تأثیر قرار می¬دهد. تا زمانی که جمعیت علف¬خواران در اکوسیستم متناسب با ظرفیت آن باشد نه تنها به منابع اکوسیستم مانند آب و خاک و گیاه خسارت وارد نمی¬شود بلکه تنوع گونه¬ای افزایش می¬یابد. این مطالعه در سال¬های 1392-1393 در شهرستان دره¬شهر واقع در جنوب شرقی استان ایلام در موقعیت جغرافیایی 33 درجه و 9 دقیقه عرض شمالی و 47 درجه و 24 دقیقه طول شرقی انجام شد. این تحقیق در چهار تیمار چرای سبک، متوسط، سنگین وقرق در سه تکرار انجام گردید. در هر تکرار در طول 5 ترانسکت 25 پلات مستقر گردید. و در داخل هر پلات نوع و تعداد گونه¬های گیاهی مشخص شد. محاسبه تنوع، غنا و یکنواختی گونه¬های گیاهی و گونه¬های مهاجم و بر اساس فرم رویشی محاسبه گردید. برای انجام محاسبات تنوع، غنا و یکنواختی گونه¬ها از نرم افزار ecologycal metodology استفاده شد. محاسبات آماری مقایسه میانگین¬ها در سطح 5 درصد با آزمون lsd در محیط نرم¬افزار spss انجام شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد بین مناطق قرق، تحت چرای سبک، متوسط و سنگین از نظر تنوع و غنای گونه¬ای تفاوت وجود داشت. اما یکنواختی گونه¬ای در منطقه مورد مطالعه تحت شدت¬های مختلف چرا تفاوت وجود نداشت. تنوع، غنا و یکنواختی گونه¬های مهاجم در منطقه مورد مطالعه تحت تأثیر چرای دام در شدت¬های مختلف چرا و چرا نشده (قرق) تفاوت وجود نداشت. با توجه به فرم رویشی گونه¬های گرامینه تنوع و غنای گونه¬ای مورد محاسبه تفاوت وجود داشت. اما یکنواختی گونه¬های گرامینه تحت چرا و قرق تفاوت وجود نداشت. اما تنوع، غنا و یکنواختی گونه¬های پهن¬برگ علفی تحت چرای سنگین، متوسط، سبک و چرا نشده (قرق) در منطقه مورد مطالعه تفاوت وجود داشت.