طراحی نقاط حفاری تکمیلی در کانسار مس – طلای شادان با استفاده از مدل سازی تلفیقی داده های اکتشافی

نطقه شادان بخشی از بلوک لوت و زون فلیشی- کمربند افیولیتی شرق ایران بوده که در فاصله 65 کیلومتری غرب شهر بیرجند (خراسان جنوبی) واقع شده است. در این تحقیق کانسار مس- طلای پورفیری شادان، برای تلفیق لایه¬های اکتشافی، مورد بررسی قرار گرفته است. لایه¬های اکتشافی شامل: لیتولوژی، آلتراسیون، ژئوفیزیک، ژئوشیمی و تکتونیک می باشد. از آنجا که اتخاذ تصمیم صحیح می تواند تاثیر به سزایی در کاهش هزینه و ریسک فعالیت¬های اکتشافی داشته باشد، لذا هدف اصلی این تحقیق، استفاده از روش¬های نوین تلفیقی به منظور شناسایی مناطق پر پتانسیل معدنی در منطقه است. تلفیق داده¬های مختلف اکتشافی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) با هدف یافتن نقاط مناسب از لحاظ کانی سازی، به یکی از متداول ترین و کارآمدترین روش¬های موجود در زمینه اکتشاف مواد معدنی تبدیل شده است. محدوده شامل رخنمون¬هایی از واحدهای ولکانیکی به سن ائوسن و همچنین توده¬های نفوذی به سن الیگوسن – میوسن می باشد. در این تحقیق با استفاده از تکنیک¬های پردازش داده¬های ماهواره ایetm+ و aster شامل روش ترکیب رنگی کاذب (rgb)، نسبت باندی (band-ratio)، تکنیک کمترین مربعات رگرسیون شده (ls-fit) و تجزیه مولفه اصلی (pca) برخی از آلتراسیون¬ها شامل آلتراسیون آرژیلیک، پروپیلیتیک و فیلیک و زون¬های حاوی اکسیدهای آهن که می توانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم در رابطه با کانی سازی باشند شناسائی و معرفی شدند. در مرحله بعد با استفاده از نتایج آنالیز 46 عنصری به روش icp، تعداد 297 نمونه سنگی برداشت شده از محدوده شادان، مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. ابتدا بررسی¬های آماری تک متغیره بر روی داده¬ها انجام شد و نقشه¬های توزیع تک عنصری طلا، مس و مولیبدن تهیه گردید. سپس بررسی¬های چندمتغیره شامل آنالیز خوشه ای و فاکتوری و شاخص احتمالی کانی زایی ژئوشیمیایی بین عناصر در قالب نقشه ارائه شد. سپس با استفاده از 547 داده مغناطیسی برداشت شده در مقیاس محلی، نقشه¬های برگردان به قطب و زاویه تمایل با استفاده از دو روش الگوریتم ژنتیک و نرم افزار oasis montaj ترسیم گردیدند. در نهایت با استفاده از تلفیق لایه¬های اکتشافی به دو روش منطق فازی و تاپسیس، به تهیه نقشه¬های مطلوبیت (پتانسیل کانی سازی) برای مس، طلا و مولیبدن پرداخته شده است. این دو روش تایید کننده و مکمل هم هستند و مناطق پر پتانسیل کانی سازی مس- طلا را نمایان کرده است. از بین دو روش مورد استفاده، روش تاپسیس مناسب ترین روش برای تلفیق لایه¬های اکتشافی در این محدوده می باشد. بررسی¬های اکتشافی انجام گرفته از جمله شواهد صحرایی رخنمون¬ها، کانه زایی¬ها و نیز نتایج حاصل از 6 گمانه اکتشافی در محدوده مورد مطالعه، موید این موضوع است.