تاثیر بستر کشت و محلول پاشی ماده الی هیومی فورته بر تولید غده و مینی تیوبر از میکروتیوبرهای دو رقم سیب زمینی

به منظور بررسی تاثیر بسترهای مختلف کشت به همراه کاربرد سطوح مختلف کود آلی هیومی فورته بر خصوصیات کمی و کیفی غده چه در دو رقم سیب زمینی آگریا و ساوالان، آزمایشی در سال 1391 در شرایط گلخانه در شهرستان اردبیل اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی 2× 3× 3 بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اول شامل دو رقم سیب زمینی اگریا و ساوالان، فاکتور دوم سه نوع بستر کاشت (خاکبرگ جنگل فندقلو اردبیل+ پرلیت؛ خاکبرگ جنگل عندبیل خلخال+ پرلیت؛ و پیت ماس میکس کار+ پرلیت) و فاکتور سوم محلول پاشی کود آلی هیومی فورته به میزان صفر (شاهد)، 2 در هزار (1000:2) و 4 در هزار (1000:4) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر رقم بر ارتفاع بوته، وزن تک غده چه، وزن غده چه در بوته و عملکرد غده چه؛ اثر بستر کشت روی صفات سطح برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، عملکرد غده چه و غلظت عناصر فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، منگنز، آهن و مس در غده چه و همچنین اثر کود آلی روی صفات قطر ساقه و غلظت عناصر فسفر، پتاسیم، نیتروژن، کلسیم، منیزیم و منگنز در غده چه معنی دار بود. اثر متقابل رقم در بستر کشت روی صفات تعداد ساقه در بوته، تعداد غده چه در بوته و عملکرد غده چه؛ اثر متقابل رقم در کود آلی روی صفت وزن غده چه در واحد سطح و اثرات متقابل بستر کشت در کود آلی روی صفات وزن غده چه در بوته و واحد سطح و غلظت عناصر فسفر، نیتروژن، کلسیم، منیزیم، روی، آهن و مس در غده چه معنی دار شد. اثر برهمکنش سه جانبه عامل ها فقط در صفات سطح برگ، ارتفاع بوته و وزن تک غده چه معنی دار شد. در ترکیب تیماری سه جانبه رقم ساوالان در بستر کشت خاکبرگ عندبیل+ پرلیت به همراه مصرف 4 در هزار هیومی فورته بالاترین سطح برگ به دست آمد. بیشترین تعداد غده چه در بوته از رقم آگریا در پیت ماس میکس کار+ پرلیت (8/7 عدد) و یا خاکبرگ فندقلو+ پرلیت (3/7 عدد) و رقم ساوالان در بستر کشت خاکبرگ عندبیل (3/7 عدد) یا فندقلو+ پرلیت (2/7 عدد) به دست آمد. بستر کشت خاکبرگ عندبیل+ پرلیت در شرایط مصرف 2 در هزار از کود آلی، بالاترین وزن غده چه در بوته (7/223 گرم) را موجب شد. بالاترین میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم غده چه از ترکیب تیماری خاکبرگ فندقلو+ پرلیت با مصرف 2 در هزار هیومی فورته بدست آمد. همچنین بیشترین میزان کلسیم، منیزیم و عنصر روی غده چه به ترتیب از ترکیبات تیماری پیت ماس میکس کار+ پرلیت با مصرف 4 در هزار کود آلی، خاکبرگ فندقلو+ پرلیت بدون مصرف کود و خاکبرگ عندبیل+ پرلیت با مصرف 4 در هزار کود هیومی فورته به دست آمد. از نظر میزان آهن غده چه ترکیبات تیماری متعددی از بستر کشت و کود آلی در گروه آماری مشترک قرار گرفتند. بالاترین میزان مس و روی غده چه نیز متعلق به بسترکشت پیت ماس میکس کار+ پرلیت بود. با توجه به اهمیت تعداد غده چه در تولید مینی تیوبر به نظر می رسد کشت میکروتیوبرهای رقم آگریا در بستر حاوی خاکبرگ عندبیل+ پرلیت و مصرف 2 در هزار از کود آلی هیومی فورته ترکیب تیماری مناسبی در تولید مناسب و اقتصادی مینی تیوبر تحت شرایط این آزمایش باشد، همچنین در خصوص اکثر صفات کیفی، بستر کاشت پیت ماس میکس کار+ پرلیت مناسب تشخیص داده شد که تحت این بستر با مصرف 2 و یا 4 در هزار از کود آلی هیومی فورته امکان بهبود خصوصیات کیفی در هر دو رقم میسر بود.