زیباشناسی در غزلیات حسین منزوی

برای رسیدن به یک بینش درست و شناخت کامل از سرایندگان، می توان از ابزار و دریچه ی زیباشناسی، به کنه و عمق افکار و عوالم درونی و احساسی سرایندگان دست پیدا کرد و از این طریق به زوایا و خبایای ذهن آنها وارد شد و با درک و بصیرت بیشتری در اشعارشان تأمّل کرد. حال در این پژوهش که عنوان آن زیباشناسی در غزلیات حسین منزوی است، از منظرگاه دو علم ، بیان و بدیع، بر طبق مهم ترین اصطلاحات و نظراتی که در کتب بلاغت وجود داشته، آنها را به کار بسته ایم و به بررسی غزلیّات این شاعر خوش ذوق و شعرشناس پرداخته ایم. از ماحصل آن پی بردیم که حسین منزوی با بهره جستن از صنایع ادبی متعدد در آفرینش ایماژ و تصاویر، ایجاد حس و شور سحرانگیز، انسجام بخشیدن به اشعارش و تقویّت بعد موسیقایی و زیباتر کردن شعرش موفق ظاهر شده است. در این پژوهش به خوبی نشان داده شده است که منزوی توانسته با کمک عناصر شعر و صنایع ادبی، اشعاری هدفدار و تصاویری تـوأم با التذاذ و فضایی را با جان مایه ی تغزّل در شعر معاصر ایجاد نماید که تأثیر وی بر ساختار غزل معاصر بی بدیل و غیر قابل انکار است. غزلیّات منزوی پویا و زنده و نوآوری در آن جایگاه ویژه ای دارد. در علم بیان تشبیه بلیغ و در استعارات، استعاره ی مصرحه مجرده از بسامد بالایی برخوردار می باشند که گواه آن است که معشوق و یار، در مرکز و کانون شعرش مورد توجه قرار گرفته شده و عشقی که به تصویر می کشد، مقدّس و پاک است. در به کارگیری علم بدیع نیز در هر دو حیطه ( لفظی و معنوی ) موفّق ظاهر شده که در آن، صنایع تکرار، اغراق، تناسب، طباق و تلمیح از بسامد بالایی برخوردار هستند که توجه و حساسیّت شاعر را به بعد موسیقایی شعر نمایان می سازد. در پایان این پژوهش به بررسی آرایه های کم تکرار و نادر پرداختیم که فنون ادبی استثناء، اتفاق و توزیع، هریک از جایگاه ویژه و بسامد چشم گیری برخوردار هستند. به این نکته اشاره شود که در این پژوهش اساس کار ما کل غزلیّات منزوی است.