الگوهای پراکنش استقراری هخامنشی در دشت رامهرمز

دشت رامهرمز یکی از سر راست¬ترین راه¬های ارتباطی پیوند دهنده¬ی سرزمین پست خوزستان و سرزمین بلند فارس مرکزی است. این دشت در لبه¬ی سرزمین¬های پست در 16? کیلومتری جنوب-خاوری شوش و 31? کیلومتری شمال¬باختری انشان قرار دارد. دونالد مک¬کان در سال¬های 49 و 1948 تل¬گِسر، در بخش شمال¬غربی دشت رامهرمز، را کاوش کرد. دشت رامهرمز نخستین¬بار در 1969 توسط هنری رایت و الیزابت کارتربه گونه روشمند بررسی شد. نقش رامهرمز به¬منزله یک منطقه حایل و پلی میان سرزمین¬های پست و سرزمین¬های بلند در دوره پر اهمیت هخامنشی ناروشن بود. بنابراین مهمترین انگیزه در گزینش این موضوع و تحلیل این دوره در رامهرمز است. هدف¬ اصلی در این پژوهش، بررسی همه¬ی محوطه¬های دوره هخامنشی دشت رامهرمز به¬منظور: 1- برآورد جمعیت منطقه در دوره هخامنشی وتعیین ارتباط استقرارگاه¬ها با منابع طبیعی و زیسـت محیطی در دوره هخامنشی 2- تعیین حدود مرزهای فرهنگی میان منطقه¬ای در دوره هخامنشی 3- تعیین سلسله مراتب استقرارگاه¬ها در دوره هخامنشی 4- درک ارتباط فضایی بین استقرارگاه¬ها در دوره هخامنشی 5- تهیه نقشه¬ی توزیع مکانی استقرارگاه¬های دوره هخامنشی در دشت رامهرمز بررسی¬های باستان¬شناختی ما از این منطقه نشان داده است با آغاز دوره هخامنشی، تغییراتی عمده در منطقه رامهرمز رخ داد. در این دوره به¬یکباره بر تعداد استقرارها –نسبت به دوره پیشین- افزوده شده است.17 محوطه شناسایی شده در این منطقه با اندک قطعات سفالی پراکنده بر سطح آنها، ضعیف و کوچک بودند و دارای مساحتی برابر 47/18 هکتاراند. بررسی نشان داد قطعات سفال یافت شده در محوطه¬های هخامنشی در منطقه رامهرمز به دوره جدیدتری از امپراتوری هخامنشی باز میگردد، به احتمال زیاد در زمان داریوش یکم یا پس از آن. به نظر میرسد که محوطه¬های کوچک و کم ارتفاع در منطقه رامهرمز هنگامی ایجاد شدند که منطقه از نظر سیاسی و اقتصـادی ثبات یافتـه بود. با وجود این، به¬غیـر از این محوطه¬های اردوگاهی فصلی، هیچ تلاشی توسط هخامنشیان به¬منظور ایجاد یک مرکز شهری محلی در منطقه رامهرمز صورت نگرفته بود. به¬طور کلی می¬توان چنین نتیجه گرفت که اساس استقرارهای این دوره در دشت رامهرمز بر پایه اقتصادی از نوع کشاورزی بر پایه دیم و یک نوع روش زندگی نیمه کوچ¬نشینی (ییلاق- قشلاق) قرار داشته است.