انارستان (بررسی سیر حرکت و تبدیل فرم گل انار به نقش گل شاه عباسی)

در طول تاریخ و حتی قبل از تاریخ ، اقوام گوناگون در مناطق مختلف شکل گرفته، رشد کرده ، از شکلی به شکل دیگر تحول یافته و یا به طور کل از بین رفته اند. در این بین آن تعدادی که پس از پیدایششان توانسته اند خود را تا به امروز حفظ و پاسداری کنند بسیار نیستند. سرزمین ما یکی از آن تمدن هائی است که توانسته در طی سالیان دراز پس از بوجود آمدنش علیرغم تمامی هجوم ها و جنگ و جدال های مختلف به حیات خود ادامه دهد. هر کدام از این جنگ ها ، لشکر کشی ها ، فتوحات یا شکست ها در قرون متمادی خسارات بسیار جبران ناپدیری به فرهنگ و هنر وارد می کند اما بواسطه ی این فتح و شکست ها امکان ارتباط بین فرهنگ بومی با فرهنگهای دیگر بوجود می آید. فرهنگ غالب چیزهائی می دهد و فرهنگ مغلوب چیزهائی را پذیرا می شود. در این بین فرهنگ غالب به بالندگی و رشد بیشتری می رسد و فرهنگ مغلوب شاید از بین برود ، شاید ضعیف شود ولی در مواقعی که فرهنگ مغلوب از ریشه و استحکام قدرتمندی بهره می برد ، نه تنها روبه زوال حرکت نمی کند بلکه بعد از مدتی فطرت دوباره به روند رشد و پویایی خود ادامه می دهد ، این بار با نیروئی جدیدتر و نگاهی نوتر. ایران را می توان یکی از بهترین نمونه های مورد متاخر به حساب آورد. در طی سالیان دراز در زمان هائی که به پیروزی رسیده از فرهنگ های مغلوب خود برای تکامل خویش کمک گرفته و در زمان هائی که شکست خورده نه تنها روبه زوال نرفته بلکه پس از مدتی بازسازی و ترمیم خود ، نیروی مهاجم را مجذوب خود ساخته تا جائیکه نیروی مهاجم جزئی از این فرهنگ شده و خود دست به کار تولید و زایش فرهنگ و هنر ایرانی شده است. در این بین به خاطر اختلاط فرهنگ، بین دو طرف مخاصمه، تعدادی عنصر و المان از طرفین به اشتراک گذاشته شده است. در پاره ای مواقع اینکه اصالت این موتیف ها به کدام سو بر می گردد احتیاج به اندکی کنکاش و جستجو دارد تا شک و شبهه یا احیانا سوء نیت افراد مغرض را برطرف کند. یکی از این نقوش ، نقش گل شاه عباسی است که منشا آن گل و میوه انار می باشد. اینکه قدمت ایجاد این نقش چه مدت است؟ آیا نقشی اصالتا ایرانی است یا نه؟ ریشه ها و دلایل تولید این نقش چیست؟ و ... در کنار علاقه شخصی به نقوش ، همه و همه دلایلی شده تا اینجانب جسجتو در این زمینه را آغاز کنم. این پژوهش علاوه بر فصل اول که کلیات طرح را در بر می گیرد شامل : فصل 2 : از وجود تا معنا فصل 3 : از معنا تا تصویر فصل 4 : از تصویر تا نقش فصل 5 : شناسنامه نقش (نتیجه) نیز می شود.