بررسی اثرات تراتوژنیک داروی زولپیدم بر تکوین تلانسفال جنین موش صحرایی براساس مطالعات آناتومیکی و هیستولوژیکی

نقایص جنینی توسط علل مختلفی ایجاد می¬شوند، تعداد زیادی از عوامل شیمیایی تراتوژنیک شناخته شده¬اند و بسیاری از آن¬ها به طور ویژه¬ای برروی بافت¬های معین و در زمان¬های بحرانی در طی رشد و نمو اثر می¬کنند. زولپیدم از دسته داروهای خواب¬آور جدید می¬باشد که با توجه به تغییرات وضعیت خواب در دوران بارداری در مادران باردار به طور گسترده استفاده می¬شود. هدف از مطالعه¬ی حاضر بررسی اثرات تراتوژنیک داروی زولپیدم بر تکوین بافت عصبی تلانسفال جنین موش صحرایی نژاد ویستار بوده است. مواد و روش¬ها: 12 سر موش صحرایی ماده¬ی بالغ باردار به¬طور تصادفی به چهار گروه کنترل، گروه زولپیدم با دوز mg/kg 5، گروه زولپیدم با دوز mg/kg 10، گروه زولپیدم با دوز mg/kg 20 تقسیم شدند. تزریق تیمار به صورت صفاقی از روز اول بارداری به¬مدت 10 روز انجام گرفت. در روز هجدهم بارداری، جنین¬ها از بدن مادر خارج و پس از انجام مراحل بافت¬شناسی، بافت عصبی نیمکره¬های مخ و بطن¬های طرفی به کمک نرم¬افزار image j مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: علاوه بر کاهش معنی¬دار میانگین وزن جنین¬ها و همچنین اندازه¬ی سر جنین¬ها در دو گروه mg zol/kg10 و mg zol/kg20 در مقایسه با گروه کنترل (به ترتیب p<0.5 و p<0.01)، قد جنین¬ها نیز در گروه mg zol/kg20 کاهش معنی¬داری در مقایسه با گروه کنترل (p<0.01) داشته است. ضخامت بافت عصبی نیز در هر سه گروه در مقایسه با گروه کنترل کاهش نشان داد ولی این کاهش از لحاظ آماری معنی¬دار نبود. بحث و نتیجه¬گیری: داروی زولپیدم نتوانست اثر معنی¬داری بر ضخامت بافت عصبی داشته باشد اگرچه باعث کاهش ضخامت این بافت شده است. این اثر را شاید بتوان به اثرات دپلاریزاسیون نورون¬های سیستم عصبی مرکزی نسبت داد. این دپلاریزاسیون، با افزایش ورود کلسیم به سلول¬های عصبی ممکن است شرایط را برای القاء آپوپتوز و کاهش حجم لایه¬های عصبی در تلانسفال فراهم آورد.